Σεξουαλική αγωγή, όταν κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας...
Σήμερα δυστυχώς κυκλοφορεί είδηση για ομαδική σεξουαλική παρενόχληση σε 13χρονη μαθήτρια στη Λάρισα από συμμαθητες της. Ίσως να μην είναι τόσο μεμονωμένο περιστατικό όσο νομίζουμε. Ένας πατέρας εφήβου μού είπε πρόσφατα ότι στο κινητό του γιου του βρίσκονται φωτογραφίες και βίντεο με σεξουαλικές περιπτύξεις αρκετών κοριτσιών από την τάξη του γιου του με τους φίλους του. Μεγάλο μέρος αυτού του υλικού έχει τραβηχτεί στις σχολικές τουαλέτες. Είπε ότι είναι σύνηθες σήμερα τα έφηβα αγόρια να ζητούν γυμνές φωτογραφίες των κοριτσιών τους ή να τραβάνε βίντεο, όταν έρχονται σε επαφή μαζί τους. Ύστερα τα διακινούν στην παρέα τους. Μέχρι τότε δεν είχα καταλάβει πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση στα σχολεία. Αυτό που ακούγεται ως ο χειρότερος εφιάλτης κάθε γονιού είναι λοιπόν μια σημερινή εφηβική πρακτική; Αν μια έφηβη που έχει εκτεθεί έτσι κάποια στιγμή αυτοκτονήσει, θα αναρωτιόμαστε όλοι σοκαρισμένοι αν έφταιγε το σχολείο της ή η οικογένειά της και θα την ανακηρύξουμε σε εθνικό θύμα κοινοποιώντας τη φωτογραφία της μαζί με τα απαραίτητα σενσεσιοναλιστικά συνθήματα, φυσικά.
Φυσικά κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας και συνεχίζουμε να αρνούμαστε επίμονα την πρόληψη. Προτιμάμε τις εφηβικές εκτρώσεις από την ενημέρωση. Αφιερώνουμε όλη μας την προσπάθεια στα ακαδημαϊκά επιτεύγματα των εφήβων και ξεχνάμε πως διανύουν μια περίοδο μεγάλης σωματικής έντασης και πολλών προβληματισμών. Η τεχνολογία πλέον μάς έχει ξεπεράσει, κάθε μέρα ξεπετιούνται νέοι κίνδυνοι από το διαδίκτυο που δεν είχαμε φανταστεί. Οι γονείς προσεύχονται να μη μπλέξουν τα παιδιά τους με κακές παρέες και να μη μιλήσουν με αγνώστους στο διαδίκτυο. Μόνο αυτό μπορούν να κάνουν. Μα είναι αυτονόητο πως οι έφηβοι θα αναρωτηθούν για το σώμα τους και θα νιώσουν την ανάγκη για έρωτα. Γιατί προτιμάμε να τους βλέπουμε σαν ασεξουαλικά όντα και ταυτόχρονα τους αφήνουμε να διαπαιδαγωγούνται από την πορνογραφία στο διαδίκτυο; Γιατί δεν τους βοηθάμε να ξεκινήσουν τη σεξουαλική τους ζωή όταν θα είναι αληθινά ώριμοι για αυτό; Διάβασα πως το Υπουργείο Παιδείας δηλώνει πως το μάθημα της σεξουαλικής αγωγής θα προκαλούσε προβλήματα σε κάποιο μέρος της κοινωνίας. Μα στ’ αλήθεια τα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα στην κοινωνία και ξεκινούν από την ελλιπέστατη αγωγή των παιδιών δεν είναι αρκετά ορατά; Πρέπει να αυτοκτονήσουν ή να κακοποιηθούν όλα τα παιδιά για να δούμε πως κάτι πηγαίνει πραγματικά πολύ λάθος;
Ακόμη και μια οικογένεια, που θέτει όρια στη χρήση υπολογιστή και κινητού, δεν διαφεύγει απαραίτητα από τους κινδύνους. Ένας έφηβος μπορεί να δει πορνογραφικό υλικό πολύ εύκολα στο κινητό τηλέφωνο του φίλου του. Το ίδιο ισχύει και για ένα παιδί που φοιτά στο δημοτικό σχολείο. Πόσο ταλαιπωρούμε τα παιδιά, πόσο τα μπερδεύουμε, πόσο τους στερούμε τη δυνατότητα να γνωρίζουν τις λειτουργίες του σώματός τους, τη δυνατότητα τελικά να απολαύσουν τον έρωτα, όταν μεγαλώσουν, και να συνάψουν υγιείς συντροφικές σχέσεις. Σκεφτείτε πόσο παραπλανημένο είναι για το σεξ ένα παιδί που το γνωρίζει μέσα από την πορνογραφία ή ταινίες ακατάλληλες για την ηλικία του. Πόσο λίγος θα του φαίνεται ο εαυτός του στην πρώτη του δειλή απόπειρα σεξουαλικής επαφής, πόσο λίγος θα του φαίνεται ο-η σύντροφός του, πόσο μπορεί να το στιγματίσει μια ενδεχόμενη, αν και συχνά αναμενόμενη πρώτη αποτυχία. Μπορεί να επιχειρήσει επικίνδυνες πρακτικές, μπορεί να πιέσει ή να πιεστεί, το σίγουρο είναι πως κάνει μια πραγματικά πολύ κακή αρχή. Κι όμως γνωρίζουμε σήμερα πόσο σημαντική είναι η σεξουαλικότητα για την ευτυχία αλλά και για τη σωματική υγεία του ανθρώπου.
Είναι αστείο το πόσο ξεχνά ο ενήλικος τον εαυτό του στην ηλικία των παιδιών του, πόσο ξεχνά τις ανάγκες και τα ερωτήματα που είχε ο ίδιος τότε, πώς επιλέγει να παραβλέπει την ίδια την ανθρώπινη φύση. Τις παλιότερες εποχές το σεξ ήταν ταμπού γιατί δεν γνώριζαν πολλά πράγματα για αυτό. Είναι δυνατόν να συνεχίζουμε τον σκοταδισμό στην εποχή της Ιατρικής και της Ψυχολογίας; Είναι απαραίτητο τα παιδιά να μαθαίνουν από πολύ μικρή ηλικία τις έννοιες του σεβασμού, της οριοθέτησης και της υπευθυνότητας. Ένα παιδί που ξέρει να σέβεται τον διπλανό του, που δεν δέχεται να παραβιάζονται τα όριά του από τους άλλους και που αναλαμβάνει την ευθύνη για το καθετί που κάνει είναι αρκετά πιθανό να έχει μια καλή σεξουαλική πορεία. Γιατί αντί να φροντίζουμε να μάθουν τα παιδιά μας δεξιότητες ζωής στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό σχολείο, αγωνιούμε τόσο για τις ξένες γλώσσες; Θα έχουν σε όλη τους τη ζωή την ευκαιρία να παίρνουν γνώση. Ένας άνθρωπος που είναι ψυχικά καλά δεν σταματά ποτέ να μαθαίνει. Ένας εξευτελισμός, μια παραβίαση στην παιδική ηλικία ή κατά την αφύπνιση της σεξουαλικότητάς τους όμως μπορεί να τα στιγματίσει και να τους φέρει μακροχρόνια δυστυχία.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι έφηβοι προσπαθούν με κάθε τρόπο να δομήσουν την ταυτότητά τους. Επηρεάζονται από τους φίλους τους, επηρεάζονται από τα όσα βλέπουν στις οθόνες τους. Όλη η ανοησία και η φρίκη του κόσμου είναι σήμερα διαθέσιμη στα κινητά τηλέφωνα. Αν εκτεθούν σε πολλή διαστροφή, είναι πολύ πιθανό να την αναπαράγουν. Δεν μπορούν να διαχειριστούν την έλλειψη ορίων του διαδικτύου και την τρομακτική πληθώρα εικόνων σεξ και βίας. Οι φιλότιμες προσπάθειες των γονιών και των εκπαιδευτικών δεν αρκούν μερικές φορές. Αφού φτιάξαμε αυτόν τον κόσμο που απειλεί την ψυχική τους υγεία και δεν μπορούμε να τον αλλάξουμε, ας τους οπλίσουμε απέναντι στους κινδύνους του. Είναι απαραίτητο να υπάρχει ενημέρωση στα σχολεία. Είναι απαραίτητο από μικρή ηλικία τα παιδιά να γνωρίζουν πώς λειτουργεί το σώμα τους και πώς να το προστατεύουν, είναι απαραίτητο οι έφηβοι να γνωρίζουν τις μεθόδους αντισύλληψης, να μπορούν να εκφράζουν τις απορίες τους και να παίρνουν υπεύθυνες απαντήσεις από επιστήμονες. Είναι απαραίτητο να μαθαίνουν τους κινδύνους του διαδικτύου. Να ξέρουν τι είναι παράνομο και τι όχι, να καταλαβαίνουν πως μια φευγαλέα παρόρμηση μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε εφιάλτη κι ακόμη κι αν συμβεί αυτό πού μπορούν να ζητήσουν βοήθεια.
Τέλος, για να μη στρέφονται τα παιδιά και οι έφηβοι σε βλαβερή σεξουαλικότητα θα πρέπει να σταματήσουμε να τα εξοντώνουμε και να τους δώσουμε τη δυνατότητα να εκφράζονται και να είναι δημιουργικοί, να δουλεύουν συνεργατικά και να είναι υπεύθυνοι, να ξεκουράζονται. Η γνώση αν παρέχεται με τρόπο διαδραστικό, που σέβεται τη φύση της παιδικής και της εφηβικής ηλικίας, γίνεται επιθυμητή, ίσως και συναρπαστική. Η πίεση να πετύχει ένα παιδί χωρίς να καταλαβαίνει το γιατί, και ειδικά σε στόχους που δεν έχει επιλέξει το ίδιο, μπορεί να το στρέψει σε άσχημους και επικίνδυνους δρόμους.
Είναι οξύμωρο το ότι κάνουμε τα πάντα για να γίνουν τα παιδιά μας επιστήμονες και ταυτόχρονα τους στερούμε τις επιστημονικές γνώσεις για το σώμα τους τη στιγμή που τις έχουν περισσότερο ανάγκη. Πολιτεία, σχολείο και γονείς πρέπει επιτέλους να συνεργαστούν ώστε η σημερινή εφηβεία να βρει ξανά την αθωότητά της, την υγιή επαναστατικότητά της, τις απαντήσεις της και πάνω από όλα, την ελπίδα της.
