Πώς τα σεξουαλικά σύμβολα «εισέβαλαν» σε διάσημα ιταλικά γλυκά
Η Νάπολη έχει την πίτσα, η Ρώμη το cacio e pepe και η Σικελία το κανόλι. Αναμφισβήτητα είναι το πιο διάσημο επιδόρπιο της Ιταλίας. Προβάλλονται με περηφάνια σε σχεδόν κάθε καφετέρια και μαγαζί της Σικελίας, τιμάται στο επίσημο site του νησιού και μνημονεύεται στο The Godfather με τη διάσημη φράση «αφήστε το όπλο, πάρτε το κανόλι».
Αλλά αν έχετε δει και εσείς ένα κανόλι και σκεφτήκατε «Ναι, όντως μοιάζει», δεν είστε οι μόνοι. Το αγαπημένο γλυκό της Σικελίας μοιάζει πράγματι με πέος - και για έναν καλό λόγο. Ο θρύλος λέει ότι στην πόλη της Σικελίας Caltanissetta κατά την αραβική κυριαρχία (περίπου το 1000 μ.Χ.), ένα χαρέμι γυναικών έφτιαξε το γλυκό -τηγανητό γλυκό με ζύμη από αλεύρι, ζάχαρη και βούτυρο γεμισμένο με κρεμώδες τυρί ρικότα. Ο στόχος ήταν να αναδείξουν την αρρενωπότητα του εμίρη τους. Αν και αυτή η ιστορία δεν μπορεί να αποδειχθεί, καθώς δεν υπάρχουν αρχεία, η έννοια των γλυκών που αναδεικνύουν τον ερωτισμό, είναι πολύ παλιά.
Στην Αρχαία Ελλάδα, όταν γιόρταζαν τα Θεσμοφόρια για τις θεές Περσεφόνη και Δήμητρα, κατανάλωναν μέλι και σουσάμι σε σχήμα στήθους για να γιορτάσουν τη γονιμότητα και τη μητρότητα. Η πρακτική, η οποία πιστεύεται ότι προήλθε από παλαιότερες τελετές που έγιναν στην Αρχαία Αίγυπτο για να λατρέψουν τη θεά Ίσιδα, αργότερα εξαπλώθηκε στην υπόλοιπη Μεσόγειο και στην προ-Ρωμαϊκή Σικελία.
Σύμφωνα με τη Μαρία Ολιβέρι, ειδική στη μελέτη της πολιτιστικής κληρονομιάς στο Παλέρμο, τα σεξουαλικά όργανα δεν θεωρούνταν ταμπού στον αρχαίο ελληνικό και ρωμαϊκό κόσμο, αλλά αντίθετα σύμβολα αφθονίας. «Τα σεξουαλικά σχήματα των γλυκών της Σικελίας προέρχονται από αυτόν τον αρχαίο κόσμο. Τότε, ήταν σημαντικό να έχουμε πολλά παιδιά, καθώς θα καλλιεργούσαν τη γη και θα παρείχαν στην οικογένεια», λέει η Ολιβέρι στο BBC.
Μέχρι τον 11ο αιώνα, οι Νορμανδοί κατακτητές είχαν μετατρέψει τη Σικελία σε καθολική περιοχή, και οι αρχαίες παραδόσεις είχαν αναμιχθεί με τις καθολικές παραδόσεις. Οι παρατηρήσεις του χειμερινού ηλιοστασίου μπλέχτηκαν με τα Χριστούγεννα και οι τελετές γονιμότητας συγχωνεύθηκαν με το Πάσχα. Τα παλαιά γλυκά διατηρήθηκαν από μοναχές, οι οποίες έκαναν τα γλυκά μέσα στις μονές τους για φεστιβάλ και θρησκευτικές αργίες.
Για παράδειγμα, το cassata (ένα στρογγυλό κέικ ρικότα, συνήθως διακοσμημένο με αμυγδαλόπαστα, ξηρούς καρπούς και ζαχαρωμένα φρούτα), που πιστεύεται ότι γεννήθηκε κατά τη διάρκεια της αραβικής κυριαρχίας για να γιορτάσει την ανανέωση της άνοιξης, έγινε σπεσιαλιτέ του Πάσχα. Και όπως το κανόλι, πολλά άλλα ιταλικά επιδόρπια με ερωτικά σχήματα έχουν διατηρηθεί με το πέρασμα των αιώνων. Το Minne Di Sant’Agata ή το Minni di Virgini (ένα γλυκό σε σχήμα μισής σφαίρας με λευκό γλάσο και ένα ζαχαρωμένο κεράσι στην κορυφή) φτιάχτηκε για να μοιάζει με στήθος προς τιμήν της Αγίας Αγάθης, που μαρτύρησε στη Ρωμαϊκή εποχής -της έκοψαν τα στήθη- ενώ το Feddi ru Cancillieri (κρέμα και μαρμελάδα βερίκοκου ανάμεσα σε μπισκότα αμυγδάλου) δημιουργήθηκε για να μοιάζει με τους γλουτούς ενός καγκελάριου.
«Οι καλόγριες δεν έφτιαχναν γλυκά σε σχήμα σεξουαλικών οργάνων, γιατί ήταν καταπιεσμένες σεξουαλικά και ήθελαν να διασκεδάσουν, όπως θα πίστευαν ορισμένοι, αλλά επειδή κληρονόμησαν μια αρχαία παράδοση», εξηγεί η Ολιβέρι. Από την εποχή της Αρχαίας Ελλάδας, η κατασκευή και επομένως η κατανάλωση βρώσιμων συμβόλων συνδέθηκε με το τελετουργικό της θυσίας και θεωρήθηκε ότι φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά στους θεούς. Δεδομένου ότι αυτή η ιδέα μεταφέρθηκε στον Καθολικισμό, οι καλόγριες είχαν τη δυνατότητα να αναπτύξουν τη ζαχαροπλαστική, παρά το γεγονός ότι οι μεσαιωνικοί μοναστικοί κανόνες απαγόρευαν τη λαιμαργία.
Το Καρναβάλι ήταν η περίοδος που στην αρχαιότητα γινόταν προς τιμήν θεού του κρασιού Διόνυσου (Bacchus στα ιταλικά). Οι κανόνες τότε άλλαζαν. Ήταν η μόνη φορά κατά τη διάρκεια του έτους που ο καθολικός καθωσπρεπισμός εξαφανιζόταν και η υπερβολική και ανεμπόδιστη αυτο-έκφραση έπαιρνε τη θέση του- και ήταν η ώρα του κανόλι. Οι άντρες θα έδιναν το γλυκό με τι φαλλικό σχήμα στις γυναίκες για να τις «προσκαλέσουν» τραγουδώντας, “Ogni cannolu è scettru d ’ogni Re ... lu cannolu è la virga di Mosè,” (Κάθε κανόλι είναι το σκήπτρο κάθε βασιλιά... το κανόλι είναι το πέος του Μωυσή).
Παρά τις παραλλαγές που είδαμε τα τελευταία χρόνια στα υλικά που χρησιμοποιούσαν, το σχήμα του κανόλι δεν άλλαξε. Διατηρεί αυτή τη μορφή που το καθιστά τόσο δύσκολο να το φάει κάποιος χωρίς να δημιουργεί ένα μικρό χάος.
Πηγή: BBC
