Που πάνε τα λεφτά των Millenials: Θες το πουλόβερ ή είσαι απλά δυστυχισμένος;
Ας θυμηθούμε ποια ήταν η τελευταία φορά που πήραμε μια σωστή απόφαση ενώ σκουπίζαμε τα δάκρυα μας, ενώ τρέμαμε από θυμό ή καθώς ιδρώναμε από το άγχος. Μάλλον, αυτό δεν συμβαίνει συχνά.
Η κρίση μας δεν είναι η πιο «νηφάλια» κατά τη διάρκεια έντονων συναισθηματικών καταστάσεων. Εκείνες τις στιγμές μπορεί να πούμε κάτι για το οποίο να μετανιώσουμε αργότερα - ή να κόψουμε τα μαλλιά μας φράτζα.
Ή ίσως πατήσουμε σε μια στοχευμένη διαφήμιση στο Instagram για ένα ακριβό πουλόβερ, το οποίο αγοράσαμε και δεν φορέσαμε ποτέ.
Τα συναισθήματά μας επηρεάζουν τις αποφάσεις που παίρνουμε, συμπεριλαμβανομένων των καταναλωτικών μας συνηθειών.
«Τα συναισθήματα και η λήψη αποφάσεων είναι πολύ στενά συνδεδεμένα», λέει η Κρίστι Ακουλέτα, θεραπεύτρια και καθηγήτρια οικονομικού σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο της Γεωργίας. «Μερικές φορές τα συναισθήματά μας παρακάμπτουν τη διαδικασία σκέψης μας» και «κατακλύζουν το μυαλό μας», προσθέτει.
Για να εξοικονομήσουμε χρήματα, καλό θα ήταν να μην εισάγουμε τα στοιχεία της πιστωτικής μας κάρτας καθώς περνάμε μέσα από αυτήν την πλημμύρα συναισθημάτων.
Συναισθήματα, Χρηματοοικονομικά και χρόνια αλλαγών
Η λήψη μιας λογικής και νηφάλιας απόφασης είναι δύσκολη, ιδιαίτερα στις μέρες μας. Η συνεχιζόμενη πανδημία προσθέτει ένα έξτρα άγχος στη ζωή μας, λέει η Αρκουλέτα.
Σαν να μην ήταν αρκετοί περισσότεροι από 18 μήνες αυτού του άγχους, έχουμε σύντομα να αντιμετωπίσουμε την περίοδο των χριστουγεννιάτικων διακοπών που χτυπάει την πόρτα μας. Ως συνήθως, οι διακοπές εμφανίζονται νωρίτερα από το αναμενόμενο και φέρνουν πολλά μαζί τους.
Μαζί με τις διακοπές έρχεται η οικογένεια και οι περίπλοκες αποφάσεις σχετικά με τη συγκέντρωση ή όχι κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ίσως αυτή η σεζόν φέρει μοναξιά και νοσταλγία. Σίγουρα μπορεί να προκαλέσει οικονομική πίεση.
Οι διακοπές μπορούν να «εντείνουν» τα συναισθήματά μας, λέει η Αρκουλέτα, και να κάνουν ιδιαίτερα δύσκολο να «διαχωρίσουμε τη σκέψη μας από τα συναισθήματά μας».
Ένα παράδειγμα: Ίσως ξοδέψουμε υπερβολικά χρήματα σε δώρα, επειδή είμαστε ενθουσιασμένοι που θα δούμε επιτέλους την οικογένειά μας ή επειδή θα αναπληρώσουμε τις συγκεντρώσεις που χάσαμε πέρυσι.
Συναισθηματική κατανάλωση και τί να κάνετε για αυτό
Πριν αγοράσουμε οτιδήποτε, ας δοκιμάσουμε μια «σάρωση σώματος», λέει η Νατάσα Νοξ, πιστοποιημένη χρηματοοικονομική σχεδιάστρια με έδρα το Βανκούβερ και ειδικός σε θέματα χρηματοπιστωτικής συμπεριφοράς, η οποία είναι επίσης ο διευθύντρια της Alaphia Financial Wellness, που προσφέρει οικονομικό σχεδιασμό, καθοδήγηση και εκπαίδευση.
Ξεκινώντας από τα πόδια και ανεβαίνοντας, λέει, ας ελέγξουμε πώς αισθανόμαστε σωματικά. Είναι οι παλάμες μας ιδρωμένες; Οι ώμοι μας είναι τεταμένοι; Μήπως τα μάτια μας είναι μισάνοιχτα καθώς κοιτάμε το τηλέφωνό μας;
Το πώς αισθάνεται το σώμα μας εξωτερικά μπορεί να υποδηλώνει συναισθήματα για το εσωτερικό. Για παράδειγμα, ίσως είμαστε απογοητευμένοι, εξαγριωμένοι, εξαντλημένοι ή βαριόμαστε.
Και είναι η στιγμή να αναρωτηθούμε: η αγορά αυτού του πουλόβερ θα διορθώσει την βαρεμάρα μας ή θα επιστρέψουμε στο σκρολάρισμα 30 δευτερόλεπτα αργότερα;
Η Νοξ προτείνει επίσης να δώσουμε στον εαυτό μας μια «24ωρη περίοδο αναμονής». Ας αφήσουμε το προϊόν στο ράφι προς το παρόν. Αν θέλουμε να το αγοράσουμε αύριο - και να επιστρέψουμε στο κατάστημα - θα είμαστε πιο σίγουροι για την επιλογή μας.
Επίσης παρακινεί τον κόσμο να απομακρυνθεί από τις διαδικτυακές αγορές. Ας κλείσουμε την καρτέλα με το τέλειο πουλόβερ που θα λύσει όλα μας τα προβλήματα αυτή τη στιγμή. Ας κοιμηθούμε και ας δούμε αν θα νιώθουμε το ίδιο την επόμενη μέρα.
Ακόμα καλύτερα, προσθέτει η Αρκουλέτα, ας χρησιμοποιήσουμε λίγο από αυτόν τον χρόνο για να αναλογιστούμε πότε, πού και πώς θα χρησιμοποιούσαμε αυτήν την αγορά.
Όταν δεν αγοράζουμε, ας κάνουμε ένα σχέδιο
Ας σκεφτούμε τις τελευταίες παρορμητικές αγορές μας και ας εξετάσουμε τι συνέβαινε γύρω μας, λέει η Αρκουλέτα. Για παράδειγμα, προσθέτει, μήπως ήταν ένα ταραχώδες πρωινό και η αγορά λειτούργησε σαν ένα εργαλείο για να απαλλαγούμε από αυτό το άγχος;
Ας προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε μοτίβα στο περιβάλλον και τα συναισθήματά μας. Ίσως ψωνίζουμε συχνά τη νύχτα, όταν είμαστε εξαντλημένοι. Ή ίσως ξοδεύουμε υπερβολικά για τα παιδιά μας όταν αισθανόμαστε ένοχοι.
Η Νοξ συνιστά επίσης να λάβουμε υπόψη τις τακτικές του εμπόρου που μας προκαλεί να υπερβούμε το όριο στις δαπάνες. Είναι δύσκολο να περάσουμε χωρίς να μας κινήσει το ενδιαφέρον μια προσφορά δύο στην τιμή του ενός, για παράδειγμα; Ή συνήθως προσθέτουμε μερικά ακόμη πράγματα στο καλάθι μας για να έχουμε δωρεάν αποστολή;
Αυτός ο προβληματισμός μας δίνει τη δυνατότητα να λαμβάνουμε πιο στοχευμένες αποφάσεις αγορών στο μέλλον.
Για παράδειγμα, η Νοξ προτείνει να χρησιμοποιήσουμε ό, τι μάθαμε για να δημιουργήσουμε αρχές αγορών για τον εαυτό μας.
Ίσως να μην επιτρέπουμε στον εαυτό μας να ψωνίζει στο διαδίκτυο μετά τις 7 το απόγευμα, ή αν έχουμε πιει. Ή να θεσπίσουμε έναν κανόνα να μην κάνουμε ποτέ κλικ σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από καταστήματα (κάτι που είναι ευκολότερο αν καταργήσουμε την εγγραφή μας σε αυτά).
Μπορούμε, επίσης, να ακολουθήσουμε το κλασικό παράδειγμα της Αρκουλέτα: Φτιάχνουμε μια λίστα αγορών. Εάν δεν υπάρχει στη λίστα, δεν πρέπει να είναι και στο καλάθι μας.
Η Νοξ συνιστά να σκεφτούμε γιατί ακολουθούμε αυτούς τους κανόνες και να γράψουμε τους λόγους. «Ας σκεφτούμε πώς θα ήταν η ζωή μας σε ένα χρόνο από τώρα αν είμαστε σε θέση να ελέγχουμε καλύτερα τις δαπάνες μας», λέει, προσθέτοντας: «Ας αναρωτηθούμε: Τι καλό θα βγει από αυτό;»
