Header Ads

Σκέψεις εμπρός σ' έναν Επιτάφιο φορτωμένο Άνοιξη

Το Ξώμπουργκο στην Τήνο, ένας εξελληνισμένος Γολγοθάς.

Ας κάνουμε ένα πείραμα. Ας διαβάσουμε το παρακάτω κείμενο για να διαπιστώσουμε πόση ζωντανή και κατανοητή είναι η γλώσσα του έως σήμερα. 

Ακόμη κι από ένα μαθητή της πρώτης Γυμνασίου. Κολοσσιαία απόδειξη του πόσο ο Ελληνισμός - γλώσσα και φιλοσοφία και κουλτούρα αφομοίωσε την εξ Ιουδαίας θρησκεία. 

Σε τρόπον ώστε σήμερα να θρηνούμε συγχρόνως τον ενταφιασμενο Χριστό και τον σκοτωμένο Άδωνι: 

(Εκ του κατά Μάρκον Αγίου Ευαγγελίου) 31 ῎Ερχονται οὖν ἡ μήτηρ αὐτοῦ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ, καὶ ἔξω ἑστῶτες ἀπέστειλαν πρὸς αὐτὸν φωνοῦντες αὐτόν.

32 Καὶ ἐκάθητο περὶ αὐτὸν ὄχλος· εἶπον δὲ αὐτῷ· ἰδοὺ ἡ μήτηρ σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἔξω ζητοῦσί σε.

33 Καὶ ἀπεκρίθη αὐτοῖς λέγων· τίς ἐστιν ἡ μήτηρ μου ἢ οἱ ἀδελφοί μου;

34 Καὶ περιβλεψάμενος κύκλῳ τοὺς περὶ αὐτὸν καθημένους λέγει· ἴδε ἡ μήτηρ μου καὶ οἱ ἀδελφοί μου· 35 ὃς γὰρ ἂν ποιήσῃ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, οὗτος ἀδελφός μου καὶ ἀδελφή μου καὶ μήτηρ ἐστί. 

Κατά τα άλλα μόλις σου φτάνει μια ζωή για να μετρήσεις πόση αιωνιότητα χωράει στο εφήμερο. Και πόσο σοβαρή υπόθεση είναι το ελαφρό.

Αγάπα τα λάθη σου. Κι αγάπα τα λάθη σου ακόμη περισσότερο όταν τα επαναλαμβάνεις. 

Η επανάληψη αποδεικνύει όχι ότι δεν έμαθες αλλά ότι δεν μπορούσες να κάνεις αλλιώς. Ότι κατά βάθος δεν ήθελες. Κι ότι ορθώς έπραξες, ό τι έπραξες. Αφού είσαι περισσότερο τα λάθη σου παρά τα, κατά τύχην και παρ′ ελπίδα, σωστά σου. Οι πληγές σου είναι τα παράσημα σου. 

Απλώς μάθε να κουβαλάς με αξιοπρέπεια τον προσωπικό σου σταυρό. 

Ακόμη περισσότερο: Αγάπα τον κι αυτός θα σε απελευθερώσει! Αυτό είναι το δίδαγμα της ημέρας.

Απ′ την άλλη η ορθότητα καταντάει να είναι η αρετή των μετρίων. 

Μακριά από εμάς λοιπόν το μέτρο, οι μετρήσεις, τα μέτρα και οι μέτριοι. 

Εμείς ούτε πολιτεύομαστε, ούτε διαφημίζουμε, ούτε πιστεύουμε στον συνδικαλισμό της επιθυμίας. Ή της θρησκευτικότητας (που είναι συνήθως θρησκοληψία). Αλλά μόνο στο πάθος. 

Ιδιαίτερα σε εκείνο το πάθος που δεν έχει νόημα. Για τους πολλούς. 

Η αγάπη πάλι, έτσι χρεωμένη κι έτσι πληρωμένη με τόκους και επιτόκια, γίνεται η ανώτερη, η πιο ουσιαστική μορφή γνώσης. Κι η πιο οδυνηρή βέβαια. Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς; 

Στον έρωτα ερωτευόμαστε τη δύναμη του άλλου, μία δύναμη που υπάρχει περισσότερο στο μυαλό μας. 

Στην αγάπη αγαπάμε την αδυναμία του. 

Από μόνη της η αγάπη συνιστά την πιο σύντομη, πλην πλήρη, ιστορία του κόσμου. 

Από την εικόνα ενός Χριστού εν δόξη και εν θρόνω, προτιμώ τον Εσταυρωμένο σωτήρα. Επειδή είναι πιο κοντά στη δική μου αλήθεια 

Επειδή ο στρατιώτης πρέπει να πολεμάει, να σκοτώνει χωρίς δεύτερη σκέψη για να μη σκοτωθεί κι ο ιερέας να προσεύχεται για τις ψυχές που θέρισε ο στρατιώτης μα και για τις ζωές όλων των άλλων που επέζησαν από τύχη κι ο γεωργός το χωράφι του να σπέρνει μ′ αγάπη όπως τις νύχτες τη γυναίκα του κι ο βοσκός να ψάχνει το απολωλός και ν′ αφήνει τα υπόλοιπα αλαφιασμένος κι η πουτάνα όλους να δέχεται αγόγγυστα σαν τον Χριστό και να τους αγαπά το ίδιο. Έτσι πρέπει. 

Από αιώνας αιώνων.. Κι έπειτα πάλι από την αρχή: Ο βοσκός κι ο στρατιώτης κι ο γεωργός κι η πόρνη με τα θλιμμένα μάτια. Όλα απ′ την αρχή, αυτό ήταν, αυτό είναι των ανθρώπων η ιστορία ... όλη κι όλη. Ενώ μόλις μάς φτάνει μια ζωή για να μετρήσουμε έκθαμβοι πόση αιωνιότητα χωράει στο εφήμερο. 

Εδραία μου πεποίθηση ως έλλογου, θνητού όντος: Δεν υπάρχει θεός. Τουλάχιστον όχι αυτός που προπαγανδίζουν οι θρησκείες.

Με μόνη εξαίρεση τον Θεό του Παπαδιαμάντη. Ή, τον Εσταυρωμένο Θεό της παιδικής μας ηλικίας. 

Ελληνικός επιτάφιος με χρυσό κέντημα, 1599, Μουσείο Μπενάκη

Από τον Επιτάφιο του οποίου μάς έβαζαν οι μανάδες μας να περάσουμε μία και δύο και πολλές φορές για ευλογία (τι λέξη)! Και του οποίου το μύρο μάς ζάλιζε μεθυστικά. Και νιώθαμε και ηδονή και οδύνη χωρίς να καταλαβαίνουμε το γιατί. 

Ούτε και το ότι εκείνες τις στιγμές γινόμασταν ένθεοι. Με τον τρόπο ίσως των προγόνων μας όταν παρακολουθούσαν τα πάθη του Οιδίποδα ή της Ανδρομάχης στα αρχαία θέατρα. Όπως δεν υπάρχουν και άγγελοι...με μόνη εξαίρεση εκείνους του Ρουμπλιόφ. Ή του Πανσελήνου. 

Έγραφα μόλις χθες κάτι που αφορά στα καθ′ ημάς: Τί είναι πιο δύσκολο, να απομυθοποιήσεις την παράδοση καθιστώντας την φολκλόρ ή να την φορτίσεις με την αποδυναμωμένη της πνευματικότητα; 

Η Μεγάλη Πέμπτη, η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρες πένθους αλλά και χαρμολύπης. Διαθέτουν μοναδική, πνευματική διάσταση. Είναι αντιαισθητική οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση. 

Ομοίως είναι ανόητο να χαρίζουμε την ποίηση των ημερών αυτών αποκλειστικά στο ιερατείο. Ή τους θρησκόληπτους. Δηλαδή τους επαγγελματίες της πίστης. 

Με άλλα λόγια Θεό ονομάζω την υψηλότερη, πνευματική σύλληψη του ανθρώπου. Ο οποίος άνθρωπος θνητός όντας συνέλαβε ένα πλάσμα που τον υπερβαίνει. Κι από άρχισαν όλα: Ιδεολογίες, πολιτικές, κοινωνικές συγκρούσεις αλλά και αισθητικά επιτεύγματα. Τέχνη και πολιτισμός (μ′ αυτή τη σειρά).

Αν οι θρησκευόμενοι κάθε απόχρωσης - τους οποίους σέβομαι βαθύτατα, και ίσως ζηλεύω για την πίστη τους - προσδοκούν το θαύμα, εγώ το ψάχνω αποκλειστικά στην τέχνη.( Όσο κι αν απογοητεύομαι τις περισσότερες φορές).

Καλή Ανάσταση, όπως τη νιώθει και την εννοεί ο καθένας. φίλες και φίλοι της HuffPost.

 

Παιδί που διαβάζει τη Σύνοψη, νεανικός πίνακας του Δανιήλ,  αναφορά στον Κόντογλου (γκαλερί Ρώμα).
Η συνέχεια εδώ
Από το Blogger.