Έλεγχοι της Επιτροπής Ανταγωνισμού στον κλάδο επιβατηγών αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης
Προκαταρκτικό στάδιο διερεύνησης από την Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Σε αιφνιδιαστικούς επιτόπιους ελέγχους σε επιχειρήσεις και ενώσεις επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στις αγορές παροχής υπηρεσιών διαμεσολάβησης για τη μεταφορά επιβατών με επιβατηγά αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης (ΕΔΧ), καθώς και στις ίδιες τις υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών με ταξί, προχώρησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΕΑ). Οι έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο διερεύνησης καταγγελίας αλλά και σχετικής αυτεπάγγελτης έρευνας της Αρχής, με στόχο τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας του ανταγωνισμού στον κρίσιμο αυτό τομέα των μεταφορών.
Η ΕΑ ερευνά την ύπαρξη πιθανών οριζόντιων ή/και κάθετων συμφωνιών, εναρμονισμένων πρακτικών ή αποφάσεων ενώσεων επιχειρήσεων που ενδέχεται να έχουν ως αντικείμενο ή αποτέλεσμα την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού. Παράλληλα, διερευνάται το ενδεχόμενο καταχρηστικής εκμετάλλευσης δεσπόζουσας θέσης στην αγορά, σε πιθανή παράβαση των άρθρων 1 και 2 του νόμου 3959/2011 περί «Προστασίας του Ελεύθερου Ανταγωνισμού» και των αντίστοιχων άρθρων 101 και 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).
Η διεξαγωγή επιτόπιων ελέγχων, όπως υπογραμμίζει η Αρχή, δεν σημαίνει ότι οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις ή ενώσεις επιχειρήσεων έχουν πράγματι εμπλακεί σε αντι-ανταγωνιστική συμπεριφορά. Πρόκειται για προκαταρκτικό στάδιο διερεύνησης, στο οποίο συλλέγονται στοιχεία που μπορούν να ρίξουν φως σε ενδεχόμενες παραβάσεις του δικαίου ανταγωνισμού. Η ΕΑ επισημαίνει ότι ενεργεί πάντα με γνώμονα τη διαφάνεια και τη νομιμότητα, χωρίς να προδικάζει το αποτέλεσμα της διαδικασίας.
Ως θεματοφύλακας της ελεύθερης αγοράς, η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει ως αποστολή την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπονται από το εθνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο. Ειδικότερα, το άρθρο 1 του νόμου 3959/2011 και το άρθρο 101 της ΣΛΕΕ απαγορεύουν κάθε μορφή σύμπραξης μεταξύ επιχειρήσεων - συμφωνίες, αποφάσεις ενώσεων ή εναρμονισμένες πρακτικές - οι οποίες έχουν ως σκοπό ή αποτέλεσμα τον περιορισμό του ανταγωνισμού. Το άρθρο 2 του ίδιου νόμου και το άρθρο 102 της ΣΛΕΕ απαγορεύουν την καταχρηστική εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης, ενώ το άρθρο 1Α του νόμου απαγορεύει ρητά μονομερείς πρακτικές που συνιστούν πρόσκληση σε παράνομη σύμπραξη ή ανακοίνωση μελλοντικών προθέσεων τιμολόγησης.
Η ΕΑ έχει ξεκαθαρίσει ότι θα παρεμβαίνει άμεσα όπου διαπιστώνει φαινόμενα νόθευσης του ανταγωνισμού, εξετάζοντας κάθε υπόθεση που περιέρχεται σε γνώση της είτε μέσω καταγγελίας, είτε μέσω αιτήματος επιείκειας, είτε ακόμη και μέσω ανώνυμης πληροφόρησης από το ασφαλές ψηφιακό κανάλι whistleblowing. Στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται παράβαση, η Αρχή επιβάλλει αυστηρές διοικητικές κυρώσεις, βάσει των προβλέψεων του νόμου και των ευρωπαϊκών κανόνων.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στο πρόγραμμα επιείκειας της ΕΑ, το οποίο παρέχει τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις ή ενώσεις επιχειρήσεων που εμπλέκονται σε καρτελικές πρακτικές να τύχουν ευνοϊκής μεταχείρισης, εφόσον συνεργαστούν με τις αρχές και αποκαλύψουν τη συμμετοχή τους. Η διαπίστωση συμμετοχής σε μυστικές συμφωνίες μεταξύ ανταγωνιστών για καθορισμό τιμών, κατανομή πελατών ή μεριδίων αγοράς και νόθευση διαγωνισμών μπορεί να οδηγήσει σε επιβολή ιδιαίτερα υψηλών προστίμων, ποινικές κυρώσεις για τα υπεύθυνα φυσικά πρόσωπα και αποκλεισμό των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων από δημόσιους διαγωνισμούς και συμβάσεις παραχώρησης για τρία έτη.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού επισημαίνει ότι οι αιφνιδιαστικοί έλεγχοι αποτελούν ένα από τα αποτελεσματικότερα εργαλεία διερεύνησης υποθέσεων παραβίασης του δικαίου ανταγωνισμού, καθώς επιτρέπουν την άμεση συλλογή κρίσιμων στοιχείων και αποδεικτικών δεδομένων. Οι εξελίξεις στην υπόθεση αναμένεται να καθορίσουν το πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς μεταφορών επιβατών με ΕΔΧ τα επόμενα χρόνια, σε έναν τομέα που επηρεάζει άμεσα χιλιάδες επαγγελματίες και εκατοντάδες χιλιάδες επιβάτες σε όλη τη χώρα.
