Οι «Γιατροί της Πανούκλας» στους δρόμους της Βενετίας - Μαύρο χιούμορ κατά κορονοϊού
Η εξάπλωση του κορονοϊού στην περιφέρεια της Λομβαρδίας, στη Βόρεια Ιταλία -όπου έχουν καταγραφεί ήδη 11 θάνατοι και 320 κρούσματα εκ των συνολικά 322- οδήγησε στη λήψη μιας σειράς μέτρων, μεταξύ των οποίων και η ακύρωση των εκδηλώσεων για το διάσημο Καρναβάλι της Βενετίας.
Κάποιοι όμως, που προφανώς διακρίνονται για το μαύρο χιούμορ τους, αποφάσισαν να τιμήσουν την Τρίτη το τέλος του Καρναβαλιού επιλέγοντας να φορέσουν την πιο παραδοσιακή και εντυπωσιακή, όσο όμως και τρομακτική μάσκα που είναι ταυτισμένη φυσικά με το Καρναβάλι της Βενετίας.
Πρόκειται για τη μάσα και του Medico della Peste δηλαδή του Γιατρού της Πανούκλας και συνδέεται με τις πιο σκοτεινές περιόδους στην ιστορία της πόλης. Τις περιόδους κατά τις οποίες η Βενετία όπως και πολλές άλλες πόλεις της Ευρώπης είχαν «χτυπηθεί» από τον «Μαύρο Θάνατο» δηλαδή την πανώλη η οποία κατά την περίοδο του Μεσαίωνα εκτιμάται πως σκότωσε το 1/3 του ευρωπαϊκού πληθυσμού.
Οι «Γιατροί της Πανούκλας» περιφέρονταν λοιπόν το βράδυ της Τρίτης πλάι σε καρναβαλιστές με φορεσιές που θύμιζαν τις κλασσικές αναπαραστάσεις του Θανάτου (με μάσκα που μοιάζει με την πρόσοψη κρανίου), με μαύρες κάπες και φαναράκια και κρατώντας ένα πλακάτ που έγραψε «Όλοι θα πεθάνουμε ούτως ή άλλως» ενώ έκαναν και ένα σόου, στην Πλατεία Σαν Μάρκο -θυμίζοντας εικόνες από τον Μεσαίωνα- με δεήσεις έξω από τον Καθεδρικό
Η ιστορία της μάσκας και οι ιστορίες πίσω από αυτή
Ο εντυπωσιακός σχεδιασμός της μάσκας κρύβει λοιπόν μια μακάβρια λεπτομέρεια της ιστορίας.
Πρόκειται για την προστατευτική μάσκα που χρησιμοποίησε για πρώτη το 1619 ένας διάσημος Γιατρός της Πανούκλας, ο Charles de l’orme όταν η ασθένεια εξαπλώθηκε στο Παρίσι και εκείνος ανέλαβε δράση.
Η μάσκα έχει γυάλινα «μάτια» και μια μύτη σε σχήμα κώνου ή ράμφους πουλιού και από μέσα υπήρχε άχυρο (για να φιλτράρει τον αέρα) και αρωματικές ουσίες αφενός επειδή κάποιες από αυτές θεωρείτο πως προστάτευαν από τον μιασματικό αέρα και αφετέρου για να κρατά μακριά τις δυσάρεστες οσμές από τις ανοιχτές πληγές των ασθενών και των νεκρών συνήθως σε περιόδους έξαρσης της πανούκλας συσσωρεύονταν σε δημόσια θέα.
Η δε στολή που φορούσε αποτελείτο από ένα βαρύ ύφασμα που ήταν κερωμένο και έμοιαζε με ράσο καθολικών καλόγερων ή με ένα είδους παλτό.
Οι Γιατροί της Πανούκλας καλούνταν στις πόλεις που είχαν πληγεί από την ασθένεια και αμείβονταν από τις αρχές αυτής προκειμένου να αναλάβουν τη θεραπεία των ασθενών. Λειτουργούσαν σαν δημόσιοι υπάλληλοι εκτάκτων αναγκών και ως εκ τούτου βοηθούσαν τόσο τους πλούσιους όσο και τους φτωχούς ή τους άπορους. Ωστόσο κατά κανόνα δεν ήταν έμπειροι γιατροί ή συχνά δεν ήταν καν γιατροί και απλά ασχολούνταν εμπειρικά προσφέροντας αμφίβολες θεραπείες και σκευάσματα.
Η περιφορά βέβαια των Γιατρών της Πανούκλας μέσα στα σοκάκια της φοβισμένης από την εξάπλωση του κορονονοϊού πολης και οι μεσαιωνικές αναφορές στο σόου που έστησαν στην πλατεία Σαν Μάρκο ίσως να μην ήταν ό,τι καλύτερο για αυτές τις μέρες και να έφερε άσκημες σκέψεις στο μυαλό πολλών.
Ίσως όμως το χιούμορ, ακόμη και το μαύρο, να είναι ένα αντίδοτο στο φόβο που προκαλεί η εξάπλωση του κορονοϊού στη χώρα.
