Η μείωση στις οικοδομικές άδειες «φουσκώνει» την στεγαστική κρίση: 500.000 κενά σπίτια στην Αττική
Η απόφαση του ΣτΕ τον Δεκέμβριο, που ακύρωσε τα «μπόνους» δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, επέφερε ένα πολύμηνο κενό στην έκδοση νέων οικοδομικών αδειών.
Η ελληνική αγορά κατοικίας βρίσκεται αντιμέτωπη με σημαντική έλλειψη διαθέσιμων ακινήτων, η οποία προκύπτει από την περιορισμένη οικοδομική δραστηριότητα των τελευταίων ετών και τις θεσμικές ανακατατάξεις που έχουν επιβαρύνει τη διαδικασία αδειοδότησης.
Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας τον Δεκέμβριο, που ακύρωσε τα «μπόνους» δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, επέφερε ένα πολύμηνο κενό στην έκδοση νέων οικοδομικών αδειών, έως ότου θεσπιστεί η νέα ρύθμιση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, στο επτάμηνο Ιανουαρίου–Ιουλίου εκδόθηκαν 20.946 άδειες για νέες κατοικίες σε όλη τη χώρα, αριθμός μειωμένος κατά 26,6% σε σχέση με πέρυσι. Στην Αττική η πτώση διαμορφώθηκε στο 15,5%, με 6.281 νέες κατοικίες έναντι 7.436 την αντίστοιχη περίοδο του 2023. Η επιβράδυνση αυτή έρχεται να προστεθεί στη μακροχρόνια μείωση των νέων κατασκευών, καθώς την περίοδο 2011–2021 ο αριθμός των νέων κατοικιών ήταν κατά πολύ χαμηλότερος από εκείνον της δεκαετίας 2001–2011.
Παράλληλα, ένα μεγάλο ποσοστό του υφιστάμενου αποθέματος παραμένει ανενεργό. Από τα 6,6 εκατομμύρια κατοικιών της χώρας, 2,28 εκατομμύρια καταγράφονται ως κενές, με την Αττική να συγκεντρώνει πάνω από 500.000. Σύμφωνα με έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, τέσσερις στις δέκα κατοικίες που χτίστηκαν μετά το 2011 δεν έχουν αξιοποιηθεί, ενώ το 86% των κενών ακινήτων έχει κατασκευαστεί πριν από το 2000.
Η κυβέρνηση έχει προχωρήσει ήδη σε σειρά παρεμβάσεων με στόχο την ενίσχυση της προσφοράς, ωστόσο τα αποτελέσματα παραμένουν περιορισμένα. Στη βάση αυτή σχεδιάζει να αυξήσει την προσφορά κατοικιών μέσω κινήτρων προς τους ιδιοκτήτες, με κύριο άξονα τη μείωση της φορολογίας για εισοδήματα από μισθώματα έως 12.000 ευρώ, ώστε να ωθηθούν μικροϊδιοκτήτες να διαθέσουν κλειστά ακίνητα στην αγορά. Παράλληλα εξετάζει την επέκταση της τριετούς φοροαπαλλαγής για νέες μισθώσεις κατοικιών που σήμερα παραμένουν εκτός αγοράς. Στο σχέδιο περιλαμβάνονται επίσης επιδοτήσεις για ανακαινίσεις και ενίσχυση της στήριξης ενοικιαστών.
Τέλος, η κυβέρνηση σχεδιάζει να αυξήσει την προσφορά κατοικιών ενεργοποιώντας από τις αρχές του νέου έτους τη διάταξη που προβλέπει διπλάσιο ΕΝΦΙΑ για τράπεζες και servicers που κρατούν ακίνητα κλειστά στα χαρτοφυλάκιά τους. Με την έκδοση της εφαρμοστικής απόφασης, η ΑΑΔΕ θα καταγράψει τα ανεκμετάλλευτα ακίνητα και θα επιβάλει τον πρόσθετο φόρο.
