Αναστάτωση στη ναυτιλία λόγω των νέων αμερικανικών τελών σε κινεζικά πλοία
Οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις εξετάζουν λεπτομερώς τα χρηματοδοτικά τους σχήματα, καθώς πολλές χρησιμοποιούν κινεζικά προγράμματα leasing ή sale-and-leaseback για τη χρηματοδότηση των πλοίων τους.
Έντονη ανησυχία επικρατεί στη διεθνή ναυτιλιακή βιομηχανία ενόψει της εφαρμογής, από την επόμενη εβδομάδα, των νέων αμερικανικών λιμενικών τελών στα φορτηγά πλοία κινεζικής κατασκευής. Τα τέλη, που εντάσσονται στη στρατηγική της κυβέρνησης Τραμπ για την αντιμετώπιση της κινεζικής κυριαρχίας στη ναυπηγική και την ενίσχυση της αμερικανικής βιομηχανίας, έχουν προκαλέσει κύμα αβεβαιότητας στις ναυτιλιακές εταιρείες και τους χρηματοδοτικούς φορείς.
Το βασικό πρόβλημα εστιάζεται στη δυσκολία καθορισμού του τι συνιστά «κινεζική ιδιοκτησία» ή «κινεζικό έλεγχο». Οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις εξετάζουν λεπτομερώς τα χρηματοδοτικά τους σχήματα, καθώς πολλές χρησιμοποιούν κινεζικά προγράμματα leasing ή sale-and-leaseback για τη χρηματοδότηση των πλοίων τους. Εάν τέτοια συμφωνία θεωρηθεί ότι προσδίδει κινεζικό χαρακτήρα στο πλοίο, τότε η εταιρεία ενδέχεται να υποχρεωθεί σε σημαντικές χρηματικές επιβαρύνσεις κατά την είσοδο στα αμερικανικά λιμάνια.
Η Κίνα αποτελεί πλέον τον αδιαμφισβήτητο ηγέτη της παγκόσμιας ναυπηγικής, με πάνω από 60% του συνολικού μεριδίου παραγωγής, ενώ παράλληλα έχει εξελιχθεί σε κορυφαίο παίκτη στη ναυτιλιακή χρηματοδότηση. Οι κινεζικοί φορείς leasing ελέγχουν περιουσιακά στοιχεία που υπολογίζονται σε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια, γεγονός που σημαίνει πως ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου στόλου φέρει πλέον κινεζικά χρηματοδοτικά ίχνη.
Τα νέα τέλη διακρίνονται σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη αφορά πλοία που ανήκουν ή λειτουργούν υπό κινεζικό έλεγχο, με αρχική επιβάρυνση 50 δολαρίων ανά καθαρό τόνο χωρητικότητας, η οποία θα αυξηθεί σταδιακά έως και τα 140 δολάρια μέχρι το 2028. Η δεύτερη κατηγορία καλύπτει πλοία κινεζικής ναυπήγησης αλλά μη κινεζικής ιδιοκτησίας, με χαμηλότερη χρέωση, ξεκινώντας από 18 δολάρια ανά τόνο ή 120 δολάρια ανά κοντέινερ. Ένα μεγάλο πλοίο μεταφοράς 15.000 κοντέινερ ενδέχεται να καταβάλει περίπου 2 εκατομμύρια δολάρια ανά προσέγγιση λιμένα.
Η Κίνα αντέδρασε επιβάλλοντας αντίστοιχα τέλη στα αμερικανικά πλοία που προσεγγίζουν κινεζικά λιμάνια, στο πλαίσιο νέας νομοθεσίας που επιτρέπει επιβολή αντίμετρων ή ακόμα και αποκλεισμό πρόσβασης για χώρες που εφαρμόζουν «διακριτικά μέτρα».
Η αβεβαιότητα έχει οδηγήσει ήδη αρκετές ναυτιλιακές σε αναθεώρηση των χρηματοδοτικών τους πλάνων. Ορισμένες επιχειρήσεις στρέφονται σε ευρωπαϊκές ή ιαπωνικές τράπεζες, ενώ άλλες μετακινούν έδρες και δραστηριότητες εκτός Κίνας, επιχειρώντας να απομονώσουν τα πλοία τους από την επιβολή των τελών. Παράλληλα, ορισμένοι μεταφορείς επανακατανέμουν τα κινεζικής ναυπήγησης πλοία τους σε δρομολόγια εκτός ΗΠΑ, ώστε να περιορίσουν την έκθεσή τους στο νέο καθεστώς.
Η εφαρμογή των μέτρων στις 14 Οκτωβρίου αναμένεται να προκαλέσει σημαντικές αναταράξεις στις θαλάσσιες μεταφορές, με αυξημένο κόστος, πιθανές καθυστερήσεις και αλλαγές στα εμπορικά δρομολόγια, σε μια περίοδο όπου οι γεωοικονομικές εντάσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου επανέρχονται στο προσκήνιο.
