Τι αλλάζει με το 13ωρο και τις παραιτήσεις - Εν μέσω αντιδράσεων ψηφίζεται το εργασιακό νομοσχέδιο
Τι ισχύει και τι αλλάζει με το εργασιακό νομοσχέδιο.
Η κυβέρνηση προχωρά σήμερα στην ψήφιση του νέου εργασιακού νομοσχεδίου, παρά τις έντονες αντιδράσεις εργαζομένων και συνδικάτων, εισάγοντας ρυθμίσεις που επιτρέπουν 13ωρη απασχόληση ημερησίως, υπερωρίες χωρίς όρια και διευθέτηση του χρόνου εργασίας ακόμα και σε ετήσια βάση.
Στόχος, όπως λέει η κυβέρνηση, είναι η «ευελιξία» για τις επιχειρήσεις. Στην πράξη, όμως, πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που μετατρέπει την αγορά εργασίας σε αγορά υπερεργασίας.
Σημαντική διάταξη του νομοσχεδίου, που έχει προκαλέσει την έντονη αντίδραση της αντιπολίτευσης και των συνδικάτων, είναι η απασχόληση έως και 13 ώρες στον ίδιο εργοδότη, καθώς και η διευθέτηση του χρόνου εργασίας σε εβδομαδιαία, μηνιαία ή και ετήσια βάση, που μπορεί να εξυπηρετήσει σχεδόν όλους τους κλάδους της οικονομίας, ιδίως στις μέρες μας που η μάστιγα της έλλειψης προσωπικού ταλαιπωρεί την αγορά εργασίας.
1. Ευέλικτο ωράριο - Τι ισχύει σήμερα και τι αλλάζει
Έως σήμερα, πέραν του 8ώρου, είναι θεσμοθετημένη η 9η ώρα εργασίας, που θεωρείται υπερεργασία, συν τρεις επιπλέον ώρες, μέχρι τη 12η, που θεωρούνται υπερωρίες.
Επίσης, σήμερα, ένας εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα να εργάζεται κατ’ εξαίρεση έως 13 ώρες ημερησίως σε δύο ή περισσότερους εργοδότες. Με το νομοσχέδιο, η δυνατότητα 13ωρης απασχόλησης επεκτείνεται και σε εργαζόμενους που απασχολούνται σε έναν εργοδότη, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται τα όρια ανάπαυσης και το μέγιστο εβδομαδιαίων ωρών εργασίας.
Σημειώνεται ότι οι 13 ώρες εργασίας δεν μπορούν να εφαρμόζονται σε καθημερινή βάση, αλλά μεμονωμένα, αν οι ανάγκες της επιχείρησης δημιουργούν την προϋπόθεση για μια τέτοια αύξηση στο ωράριο.
Σε κάθε περίπτωση, στο σχέδιο νόμου θα ορίζεται πως διατηρούνται οι 48 ώρες υπερωρίας στο τετράμηνο και οι 150 ώρες υπερωρίας σε ετήσια βάση, ως ανώτατο επιτρεπτό όριο. Συνεπώς, ένας εργαζόμενος μπορεί να εργαστεί 13 ώρες ημερησίως έως συνολικά 37,5 ημέρες τον χρόνο.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, από τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ, πάνω από 10 χώρες αναγνωρίζουν με άμεσο ή έμμεσο τρόπο τη δυνατότητα 13ωρης ημερήσιας υπερωριακής εργασίας.
Η υπερωριακή απασχόληση (δηλ. την 10η έως την 13η ώρα σε μία ημέρα) απαιτεί τη συναίνεση του εργαζόμενου, ο οποίος προστατεύεται ρητά από την απόλυση σε περίπτωση που αρνηθεί να εργαστεί υπερωριακά.
Το υπουργείο Εργασίας δηλώνει κατηγορηματικά ότι το οκτάωρο ημερήσιας απασχόλησης είναι κεκτημένο και παραμένει σε απόλυτη ισχύ.
2. Μισθολογική προσαύξηση λόγω υπερωριών
Στο νομοσχέδιο επισημαίνεται ότι οι υπερωρίες συνοδεύονται από τις νόμιμες προσαυξήσεις (συν 40%). Αυτό διασφαλίζεται και από την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, καθώς αν δεν δηλωθεί η υπερωρία, η επιπλέον ώρα απασχόλησης θεωρείται παράνομη και οφείλεται προσαύξηση 120%.
Μάλιστα, με τη νέα ρύθμιση ο εργαζόμενος ευνοείται μισθολογικά. Παράδειγμα: εργαζόμενος ο οποίος απασχολείται σε δύο εργοδότες και αμείβεται με 8 ευρώ την ώρα, εφόσον απασχοληθεί 13 ώρες σε δύο εργοδότες, θα αμειφθεί με ημερομίσθιο ύψους 104 ευρώ. Εάν απασχοληθεί τις αντίστοιχες ώρες σε έναν και μόνο εργοδότη, θα λάβει 119 ευρώ.
Έτσι, θα πρέπει να υπάρχει η συναίνεση του εργαζόμενου για μια τέτοια προσθήκη, κάτι που αν δεν συμβεί, δεν θα μπορεί να απολυθεί για την άρνησή του.
3. Διευθέτηση του χρόνου εργασίας - Τετραήμερη απασχόληση
Εισάγεται η δυνατότητα τετραήμερης εργασίας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (και όχι μόνο για ένα εξάμηνο), δίνοντας ανάσα κυρίως σε εργαζόμενους γονείς και άτομα με αυξημένες οικογενειακές υποχρεώσεις, ενώ την ίδια ώρα θα εξυπηρετούνται καλύτερα και οι ανάγκες της επιχείρησης τις περιόδους αιχμής.
Η διευθέτηση μπορεί να γίνει σε εβδομαδιαία, μηνιαία έως και σε ετήσια βάση, παρέχοντας ευελιξία σε κάθε εργαζόμενο να προγραμματίσει τον ελεύθερο χρόνο του.
Για την όποια μετατροπή στο ωράριο απασχόλησης απαιτείται υποχρεωτικά η συναίνεση των εργαζομένων. Με τα νέα δεδομένα και κατόπιν συνεννόησης με τον εργοδότη, θα μπορούν να αυξάνουν ή να μειώνουν το ημερήσιο ωράριο εργασίας, διατηρώντας τον μέσο όρο των 40 ωρών εβδομαδιαίως.
Οι επιπλέον ώρες εργασίας θα μπορούν να αντισταθμίζονται με μειωμένο ωράριο, ρεπό ή άδεια σε επόμενες ημέρες.
4. Απολύσεις
Η κυβέρνηση μειώνει δραστικά το χρονικό όριο αδικαιολόγητης απουσίας που θεωρείται παραίτηση. Ενώ μέχρι σήμερα απαιτούνταν δέκα εργάσιμες ημέρες, πλέον αρκούν τέσσερις ημέρες απουσίας για να μπορεί ο εργοδότης να στείλει προειδοποίηση - και μόλις δύο ακόμη ημέρες για να δηλώσει «οικειοθελή αποχώρηση» στο ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, χωρίς καμία υπογραφή ή συναίνεση του εργαζομένου.
5. Προσλήψεις
Η κυβέρνηση καταργεί την υποχρέωση ανάρτησης των βασικών όρων εργασίας και της ατομικής σύμβασης, αντικαθιστώντας τα όλα με μία «Ψηφιακή Αναγγελία Έναρξης Εργασίας».
Παράλληλα, εισάγεται η αμφιλεγόμενη εφαρμογή «Ταχείας Πρόσληψης», που επιτρέπει συμβάσεις διάρκειας έως δύο ημερών την εβδομάδα. Τα συνδικάτα κάνουν λόγο για νομιμοποίηση της επισφάλειας, υποστηρίζοντας ότι «η ευελιξία βαφτίζεται μεταρρύθμιση», ενώ στην πράξη πρόκειται για εργασία χωρίς σταθερότητα και δικαιώματα.
Πριν από την έναρξη της απασχόλησης, ο εργοδότης δηλώνει μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, τους ουσιώδεις όρους εργασίας. Εφόσον πρόκειται για εργαζόμενο αλλοδαπό ή ανήλικο, μέσω της ίδιας εφαρμογής υποβάλλονται και τα αναγκαία έγγραφα που αποδεικνύουν τη νόμιμη πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
Ο εργαζόμενος λαμβάνει ειδοποίηση για την πρόταση προς σύναψη της σύμβασης, μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής «MyErgani», και πρέπει να την αποδεχθεί, μέσω της ίδιας ηλεκτρονικής εφαρμογής, πριν από την έναρξη της απασχόλησης.
Συγχρόνως, καταργείται η υποχρέωση ανάρτησης στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ των βασικών όρων εργασίας καθώς και της έγγραφης ατομικής σύμβασης εργασίας κατά την πρόσληψη εργαζομένου.
Διατηρείται μόνο η υποχρέωση υποβολής της, ήδη υπάρχουσας, «Ψηφιακής Αναγγελίας Έναρξης Εργασίας», η οποία πρέπει να έχει γίνει αποδεκτή από τον εργαζόμενο ώστε να αναγγελθεί η έναρξη εργασίας.
Η αποδοχή του εργαζομένου μπορεί να γίνεται και μέσω της εφαρμογής «MyErgani», ενώ διατηρείται η δυνατότητα αποδοχής με ηλεκτρονική ή ιδιόχειρη υπογραφή του εργαζομένου, ιδίως για τις περιπτώσεις εργαζομένων που δεν έχουν την τεχνολογική εξοικείωση για χρήση της ηλεκτρονικής εφαρμογής.
Στο πλαίσιο αυτό καταργείται η υποχρέωση συνυπογραφής από τον εργοδότη, καθώς έχει ήδη αυθεντικοποιηθεί κατά την είσοδο στο σύστημα με τους εξατομικευμένους κωδικούς του.
Ταυτόχρονα, η Ψηφιακή Αναγγελία Έναρξης Εργασίας θα περιέχει όλους τους ουσιώδεις όρους εργασίας που απαιτείται να γνωστοποιηθούν στον εργαζόμενο, ικανοποιώντας την υποχρέωση ενημέρωσης του άρθρου 75 του Κώδικα Εργατικού Δικαίου.
Αντίστοιχα, κατά την μεταβολή των όρων εργασίας, θα απαιτείται μόνο η υποβολή στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ της Ψηφιακής Δήλωσης Μεταβολής Στοιχείων Εργασιακής Σχέσης, και η αποδοχή της από τον εργαζόμενο.
Έτσι, με την προωθούμενη ρύθμιση θα απαιτείται μόνο η υποβολή της Ψηφιακής Αναγγελίας Έναρξης Εργασίας, ενώ σήμερα απαιτούνται για την πρόσληψη εργαζομένου:
- Η υποβολή του εντύπου της πρόσληψης στο ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ,
- Η ανάρτηση των βασικών όρων εργασίας στο ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ,
- Η ανάρτηση της ατομικής σύμβασης εργασίας στο ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και
- Η γνωστοποίηση των ουσιωδών όρων εργασίας.
Διευκρινίζεται πάντως, ότι, σε περίπτωση ελέγχου, εάν εργαζόμενος βρεθεί να απασχολείται χωρίς να έχει αναγγελθεί η πρόσληψή του στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ με την υποβολή της Ψηφιακής Αναγγελίας Έναρξης Εργασίας, τότε επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις για αδήλωτη εργασία.
