Προσεχώς μέτρα για το ενεργειακό κόστος στη βιομηχανία - Μοντέλο αλα Ιταλικά και στην Ελλάδα
Ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, επανέλαβε ότι το ενεργειακό κόστος παραμένει καθοριστικός παράγοντας για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.
Σε κλίμα προσμονής και αγωνίας άφησε τον βιομηχανικό και παραγωγικό κόσμο της χώρας ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, καθώς από το βήμα της ετήσιας συνέλευσης του ΣΕΒ δεν προχώρησε σε συγκεκριμένες ανακοινώσεις για τα μέτρα αντιμετώπισης του υψηλού ενεργειακού κόστους. Αν και στο τραπέζι βρίσκεται το λεγόμενο «ιταλικό μοντέλο», κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ότι υπάρχουν δημοσιονομικοί παράμετροι που θα πρέπει πρώτα να συζητηθούν με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να δοθεί το «πράσινο φως».
Ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, επανέλαβε ότι το ενεργειακό κόστος παραμένει καθοριστικός παράγοντας για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, σημειώνοντας πως η Ελλάδα εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στις χώρες με το υψηλότερο κόστος ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το γεγονός αυτό, όπως τόνισε, διαβρώνει οριζόντια την ανταγωνιστικότητα όλων των κλάδων και επιδρά αρνητικά στον πληθωρισμό. «Για τη βιομηχανία –και ιδιαίτερα για την ενεργοβόρο– η πρόσβαση σε ανταγωνιστική και προβλέψιμη ενέργεια αποτελεί όρο επιβίωσης», υπογράμμισε, εκφράζοντας την ελπίδα ότι ο διάλογος που έχει ήδη ξεκινήσει μεταξύ Πολιτείας και ΣΕΒ θα οδηγήσει σύντομα σε απτά αποτελέσματα για τη στήριξη της εγχώριας παραγωγής.
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός αναγνώρισε τη σημασία του ζητήματος και ανέφερε ότι «πολύ σύντομα η κυβέρνηση θα καταλήξει» στη λύση που συζητά αυτή την περίοδο. Όπως τόνισε, η όποια παρέμβαση θα πρέπει να διαθέτει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: να κινείται εντός των δημοσιονομικών περιθωρίων, να στηρίζει πρωτίστως τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, αλλά και να έχει μια ευρύτερη περίμετρο ωφελουμένων. «Πλησιάζει η στιγμή που θα μειωθεί το ενεργειακό κόστος κατανάλωσης», είπε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στη μεγάλη δυναμική των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που πλέον καλύπτουν πάνω από το 50% των ετήσιων αναγκών της χώρας σε ηλεκτρισμό.
Ο κ. Μητσοτάκης υπενθύμισε ότι η κυβέρνηση έχει σταθεί διαχρονικά δίπλα στη βιομηχανία, επισημαίνοντας ότι οι σχετικές παρεμβάσεις «αθροίζουν σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ». Όπως σημείωσε, «η διεθνής ανταγωνιστικότητα είναι μια συνεχής άσκηση», αφήνοντας να εννοηθεί ότι η στήριξη θα συνεχιστεί με στοχευμένο τρόπο.
Το σχέδιο που εξετάζεται βασίζεται στο ιταλικό μοντέλο Energy Release, προσαρμοσμένο όμως στα ελληνικά δημοσιονομικά δεδομένα. Το μοντέλο Energy Release, αποτελεί ένα μηχανισμό σταθεροποίησης του ενεργειακού κόστους για τη βιομηχανία μέσα από μακροχρόνιες συμβάσεις προμήθειας ρεύματος σε ανταγωνιστικές τιμές. Η βασική ιδέα είναι ότι οι παραγωγοί Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας συνάπτουν συμβόλαια με τις βιομηχανίες υπό την εποπτεία του κράτους, εξασφαλίζοντας σταθερή και χαμηλότερη τιμή ρεύματος για πολυετή περίοδο.
Στην Ιταλία, το πρόγραμμα εφαρμόστηκε από τον κρατικό φορέα Gestore dei Servizi Energetici (GSE) το 2022. Ο GSE αγόραζε ενέργεια από παραγωγούς ΑΠΕ και την μεταπωλούσε σε ενεργοβόρες βιομηχανίες σε σταθερή τιμή, περίπου 210 ευρώ ανά μεγαβατώρα, σε μια περίοδο που οι τιμές χονδρικής ξεπερνούσαν τα 400 ευρώ. Οι επιχειρήσεις είχαν έτσι πρόσβαση σε προβλέψιμο ενεργειακό κόστος, ενώ το κράτος διασφάλιζε ότι αν η αγορά υποχωρούσε, η διαφορά θα επιστρεφόταν μέσω ρήτρας claw back. Το ιταλικό παράδειγμα θεωρείται επιτυχημένο, καθώς σταθεροποίησε το ενεργειακό περιβάλλον για εκατοντάδες βιομηχανίες και ενίσχυσε ταυτόχρονα την ανάπτυξη νέων έργων ΑΠΕ χωρίς να εκτροχιάσει τον προϋπολογισμό.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική παραλλαγή θα είναι πιο περιορισμένη σε εύρος και κόστος με εκτιμώμενη δαπάνη έως 280 εκατ. ευρώ ετησίως. Στον πυρήνα του ελληνικού σχεδίου βρίσκεται η σύναψη μακροπρόθεσμων συμβολαίων μεταξύ παραγωγών ΑΠΕ και βιομηχανιών, υπό κρατική εποπτεία, ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν να προμηθεύονται ηλεκτρική ενέργεια σε ανταγωνιστικές τιμές.
Η διαφορά τιμής θα καλύπτεται προσωρινά από τον κρατικό προϋπολογισμό ή ειδικό ταμείο, ενώ προβλέπεται ρήτρα «claw back», βάσει της οποίας τα οφέλη των πρώτων ετών θα επιστρέφονται σταδιακά μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες μέσω επενδύσεων σε πράσινες τεχνολογίες.
Η ελληνική εκδοχή του μοντέλου αναμένεται να καλύπτει το 40% έως 50% της κατανάλωσης των επιλέξιμων βιομηχανιών, με στόχο να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ στήριξης και δημοσιονομικής πειθαρχίας.
