Τι σημαίνει για ευρωζώνη και Ελλάδα η υποβάθμιση της Γαλλίας από την Fitch
Το βάρος των κοινωνικών παροχών, και κυρίως το συνταξιοδοτικό, ασκεί ασφυκτική πίεση στα δημόσια οικονομικά.
Ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings μείωσε την πιστοληπτική του αξιολόγηση της Γαλλίας σε A+ από AA-, επισημαίνοντας ότι οι χρόνιες αδυναμίες στον προϋπολογισμό, σε συνδυασμό με την πολιτική αστάθεια, έχουν εγκλωβίσει τη χώρα σε μια διαρκή αδυναμία εφαρμογής συνεκτικής στρατηγικής μείωσης του χρέους.
Η Γαλλία έχει ιστορικά κακή επίδοση στην επίτευξη των στόχων που θέτουν οι κυβερνήσεις της για τον περιορισμό των ελλειμμάτων, και σε αντίθεση με άλλους εταίρους της στη ζώνη του ευρώ, δυσκολεύεται να περιορίσει τις δημόσιες δαπάνες μετά από κάθε κρίση.
Οι δαπάνες για συντάξεις απορροφούν τεράστιο μέρος του προϋπολογισμού, ενώ οι Γάλλοι συνταξιούχοι απολαμβάνουν υψηλότερα εισοδήματα από τον ενεργό πληθυσμό – μια μοναδική περίπτωση διεθνώς.
Αυτή η ανισορροπία περιορίζει τη δυνατότητα του κράτους να κατευθύνει πόρους σε άλλους κρίσιμους τομείς και καθιστά κάθε προσπάθεια μεταρρύθμισης πολιτικά εκρηκτική.
Η πρόσφατη απόπειρα αύξησης της ηλικίας συνταξιοδότησης προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και συνέβαλε στην κατάρρευση διαδοχικών κυβερνήσεων, γεγονός που ανέδειξε την αδυναμία του πολιτικού συστήματος να προχωρήσει σε ουσιαστική δημοσιονομική εξυγίανση.
Η Fitch προειδοποίησε ότι τα ελλείμματα θα παραμείνουν άνω του 5% του ΑΕΠ ακόμη και τα έτη 2026–2027, ενώ η επίτευξη του στόχου για έλλειμμα 3% έως το 2029 θεωρείται πλέον απίθανη.
Η αστάθεια των κυβερνήσεων, η κατακερματισμένη Βουλή και η απουσία πολιτικής συναίνεσης καθιστούν αδύνατη τη λήψη μέτρων που θα αποκαθιστούσαν την εμπιστοσύνη των αγορών.
Έτσι, τα δημόσια οικονομικά της Γαλλίας παρουσιάζονται όχι μόνο επιβαρυμένα από τα σημερινά μεγέθη του χρέους και των ελλειμμάτων, αλλά και εγκλωβισμένα σε έναν φαύλο κύκλο κοινωνικών απαιτήσεων και πολιτικής αδυναμίας, που οδήγησε τελικά στη νέα υποβάθμιση.
Για την ευρωζώνη, η υποβάθμιση της Γαλλίας από τη Fitch εγείρει πιο συστημικούς κινδύνους. Η Γαλλία δεν είναι μόνο βασικός οικονομικός πυλώνας, αλλά και πολιτικός πυλώνας της ΕΕ, με κεντρικό ρόλο στη χάραξη πολιτικών, από τη δημοσιονομική πειθαρχία έως την κοινή άμυνα.
Για την Ελλάδα, η επίπτωση της υποβάθμισης μπορεί να αποτυπωθεί στα spreads, κάτι που θα το δούμε από μεθαύριο Δευτέρας. Ευρύτερα, η εικόνα της Γαλλίας λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι ακόμη και μεγάλες χώρες με υψηλή πιστοληπτική ικανότητα μπορεί να δουν την αξιολόγησή τους να μειώνεται όταν τα δημόσια οικονομικά δεν ευθυγραμμίζονται με τους στόχους.
Αυτό σημαίνει ότι η χώρα μας, που μόλις πρόσφατα ανέκτησε την επενδυτική βαθμίδα, θα χρειαστεί να παραμείνει αυστηρά προσηλωμένη στη δημοσιονομική της σταθερότητα, ώστε να αποφύγει την εντύπωση πως ανήκει σε ένα «ευρύτερο μπλοκ» ευάλωτων οικονομιών.
