Σφοδρή αντίδραση ΕΛΣΤΑΤ στο άρθρο Γιαννίτση για τα «Greek statistics»
Η ΕΛΣΤΑΤ κάνει λόγο για «ανέλεγκτες υποψίες, υπονοούμενα και συνωμοσιολογία», τα οποία αναπαράγουν ένα ιστορικό τραύμα για τη χώρα και προσβάλλουν τους εργαζόμενους της Αρχής που καταβάλλουν συστηματική προσπάθεια για την παραγωγή αξιόπιστων στοιχείων.
Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) απάντησε με εκτενή ανακοίνωση σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Τα Νέα» στις 13 Σεπτεμβρίου 2025, το οποίο υπέγραφε ο πρώην υπουργός Τάσος Γιαννίτσης και έθετε υπό αμφισβήτηση τον τρόπο υπολογισμού του ελληνικού ΑΕΠ, αφήνοντας αιχμές για αναβίωση των λεγόμενων «Greek statistics»
Η Στατιστική Αρχή ξεκαθαρίζει ότι οι αιτιάσεις του άρθρου βασίζονται σε «αναληθείς παραδοχές» και οδηγούν σε «εσφαλμένα συμπεράσματα», τονίζοντας ότι η παραγωγή του ΑΕΠ γίνεται με βάση αυστηρούς κανόνες του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών (ESA 2010), όπως ισχύει για όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. Η ανακοίνωση επισημαίνει ότι οι τριμηνιαίες εκτιμήσεις γίνονται αποκλειστικά με τη μέθοδο της παραγωγής, η οποία υπολογίζει την Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία όλων των κλάδων, ενώ οι ετήσιες τελικές εκτιμήσεις, που δημοσιεύονται τον Οκτώβριο του επόμενου έτους, βασίζονται σε πληρέστερα δεδομένα και συνδυάζουν τις μεθόδους δαπάνης και παραγωγής.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο θέμα των αποθεμάτων, το οποίο αποτέλεσε κεντρικό σημείο της κριτικής. Η ΕΛΣΤΑΤ διευκρινίζει ότι στα τριμηνιαία στοιχεία τα αποθέματα δεν καταμετρώνται απευθείας, αλλά προκύπτουν υπολειμματικά ως η διαφορά μεταξύ παραγωγής και δαπάνης. Συνεπώς, είναι «εκ των πραγμάτων αδύνατο» να υπάρξει χειραγώγηση μέσω αυτών, αφού δεν εισάγονται ως αυτόνομο μέγεθος στον υπολογισμό του ΑΕΠ. Αντιθέτως, χρησιμοποιούνται ως προσωρινό στοιχείο εξισορρόπησης μέχρι να γίνουν διαθέσιμες οι πλήρεις πηγές στην τελική εκτίμηση.
Η Αρχή απορρίπτει επίσης τον ισχυρισμό ότι η Ελλάδα εμφανίζει ασυνήθιστα υψηλά αποθέματα σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρωζώνη, τονίζοντας ότι ανάλογες μεταβολές καταγράφονται και σε άλλα κράτη. Παράλληλα χαρακτηρίζει «επιστημονικά εσφαλμένο» τον τρόπο με τον οποίο ο αρθρογράφος υπολόγισε ότι τα αποθέματα αντιστοιχούν στο 4,1% του ΑΕΠ, εξηγώντας ότι τα συγκεκριμένα μεγέθη εκφράζονται μόνο σε τρέχουσες τιμές και δεν έχουν νόημα όταν αποπληθωρίζονται.
Στην ανακοίνωση παρατίθεται εκτενής αναδρομή στις μεθοδολογικές αλλαγές και αναθεωρήσεις που έχουν υιοθετηθεί τα τελευταία χρόνια, με στόχο τη βελτίωση της ακρίβειας και της διαφάνειας. Η ΕΛΣΤΑΤ υπογραμμίζει ότι όλα τα στοιχεία διαβιβάζονται στην Eurostat και υπόκεινται σε συστηματικούς ελέγχους στο πλαίσιο της επαλήθευσης του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος, διαδικασία που αφορά όλα τα κράτη-μέλη και αποτελεί προϋπόθεση για την κατανομή ευρωπαϊκών πόρων. Σημειώνει μάλιστα ότι από το 2010 δεν έχει υπάρξει ποτέ περίπτωση μη επικύρωσης ελληνικών στοιχείων.
Η Στατιστική Αρχή τονίζει ακόμη ότι, μετά την τελευταία μείζονα αναθεώρηση των Εθνικών Λογαριασμών το 2024, η Ελλάδα δεν έχει καμία εκκρεμότητα ή επιφύλαξη από τη Eurostat για τα στοιχεία του ΑΕΠ της. Επισημαίνει ότι η χώρα διαθέτει πλέον συνεπή και αναγνωρισμένα δεδομένα για ολόκληρη τη χρονοσειρά από το 1995 και μετά, κάτι που αναβαθμίζει το κύρος της διεθνώς.
Ιδιαίτερα αιχμηρή είναι η κριτική προς τον αρθρογράφο, με την ΕΛΣΤΑΤ να υπογραμμίζει ότι ο Τάσος Γιαννίτσης διετέλεσε υπουργός σε περιόδους όπου η χώρα ακολουθούσε το ίδιο ευρωπαϊκό πλαίσιο υπολογισμού, χωρίς τότε να εκφράζει αντίστοιχες αμφισβητήσεις. Χαρακτηρίζει «τουλάχιστον περίεργο» το γεγονός ότι επιλέγει να μιλήσει για Greek statistics σε μια στιγμή που η Ελλάδα έχει αποκαταστήσει πλήρως την αξιοπιστία της και δεν αντιμετωπίζει καμία αμφισβήτηση από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Στην κατακλείδα της, η ΕΛΣΤΑΤ κάνει λόγο για «ανέλεγκτες υποψίες, υπονοούμενα και συνωμοσιολογία», τα οποία αναπαράγουν ένα ιστορικό τραύμα για τη χώρα και προσβάλλουν τους εργαζόμενους της Αρχής που καταβάλλουν συστηματική προσπάθεια για την παραγωγή αξιόπιστων στοιχείων. Τονίζει ότι η δημόσια συζήτηση για την οικονομία είναι χρήσιμη μόνο όταν βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα και όχι σε αυθαίρετες ερμηνείες που διακινδυνεύουν να πλήξουν το κύρος της χώρας στο εξωτερικό.
Η ανακοίνωση κλείνει με σαφή προειδοποίηση ότι η αμφισβήτηση της αξιοπιστίας της ΕΛΣΤΑΤ δεν είναι απλώς αβάσιμη, αλλά και επικίνδυνη, καθώς μπορεί να δημιουργήσει εντυπώσεις σε μια περίοδο που η Ελλάδα έχει καταφέρει να αφήσει πίσω της τις σκιές του παρελθόντος και να αναγνωρίζεται διεθνώς για τη συνέπεια και την εγκυρότητά της.
