Διεθνείς αντιδράσεις για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί
Ντόμινο αντιδράσεων έφερε η απόφαση Ερντογάν να μετατρέψει σε τζαμί την Αγία Σοφία.
Στέιτ Ντιπάρτμεντ
«Aπογοητευμένη» για την απόφαση των αρχών της Τουρκίας να μετατραπεί σε τζαμί η Αγία Σοφία, δήλωσε η Ουάσιγκτον προτρέποντάς τις να εγγυηθούν ίση πρόσβαση σε όλους τους επισκέπτες της βασιλικής, που μέχρι χθες αποτελούσε μουσείο.
«Μας απογοητεύει η απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να αλλάξει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας», ανέφερε η εκπρόσωπος Τύπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μόργκαν Ορτέιγκους. «Αντιλαμβανόμαστε ότι η τουρκική κυβέρνηση παραμένει δεσμευμένη να εγγυάται την πρόσβαση στην Αγία Σοφία σε όλους τους επισκέπτες και ανυπομονούμε να ακούσουμε τα σχέδιά της για τη διαχείριση της Αγίας Σοφίας κατά τρόπο ώστε να παραμείνει προσβάσιμη στους πάντες», πρόσθεσε.
Λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση της ετυμηγορίας αυτής του τουρκικού ΣτΕ που έκρινε παράνομη την κυβερνητική απόφαση του 1934 για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσείο, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανήγγειλε ότι η άλλοτε βυζαντινή βασιλική θα υποδεχθεί πιστούς για τη μουσουλμανική προσευχή την Παρασκευή 24η Ιουλίου.
«Μεγάλη προσβολή»
Την αντίθεση της εκφράζει και η ηγεσία της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής γερουσίας. Όπως επισημαίνουν στη κοινή τους ανακοίνωση οι γερουσιαστές Τζον Ρις και Ρόμπερτ Μενέντεζ, η ενέργεια του προέδρου Ερντογάν συνιστά μια μεγάλη προσβολή για τους χριστιανούς σε όλο τον κόσμο.
«Η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη της Τουρκίας είναι ένας τόπος βαθιάς πνευματικής σημασίας για διαφορετικούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο. Για περισσότερα από τρία τέταρτα ενός αιώνα, η τουρκική πολιτική διατήρησε αυτό το σεβαστό κτίριο ως μουσείο, αλλά ο πρόεδρος Ερντογάν υπέγραψε σήμερα ένα διάταγμα που καταργεί αυτό το μουσειακό καθεστώς και το μετατρέπει σε τζαμί.
«Καταδικάζουμε έντονα την απόφαση του προέδρου Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Σε διαφορετικά σημεία της ιστορίας της, η Αγία Σοφία χρησίμευσε ως τόπος λατρείας για μουσουλμάνους και χριστιανούς, και για δεκαετίες υπήρξε ένα εξαιρετικό και φιλόξενο κέντρο για ανθρώπους όλων των θρησκειών. Η κίνηση του Ερντογάν σήμερα είναι μια μεγάλη προσβολή για τους χριστιανούς σε όλο τον κόσμο που βλέπουν στην Αγία Σοφία ως λαμπερό φως και σεβαστό ιερό χώρο.
Γερμανία
Την λύπη του για την επικείμενη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί εξέφρασε ο εντεταλμένος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για θρησκευτικά ζητήματα Μάρκους Γκρούμπελ (CDU), επισημαίνοντας την ιστορική σημασία του μνημείου. Κριτική για την απόφαση της Άγκυρας άσκησε επίσης η Καθολική Εκκλησία της Γερμανίας, αλλά και στελέχη κομμάτων.
«Λυπούμαι πολύ που η Αγία Σοφία θα διατίθεται τώρα αποκλειστικά σε μία θρησκεία για προσευχή. Το κτίριο έχει βαθιά ιστορική σημασία, τόσο για τον Χριστιανισμό όσο και για το Ισλάμ. Σε μια αλλαγή του καθεστώτος του (το κτίριο) θα έπρεπε να χρησιμεύει ως σημείο συνάντησης, ανταλλαγής μεταξύ των δύο θρησκειών», δήλωσε ο κ. Γκρούμπελ στο Καθολικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΝΑ).
Ανησυχία για τις εξελίξεις όσον αφορά την Αγία Σοφία εξέφρασε από την πλευρά της η Γερμανική Καθολική Διάσκεψη των Επισκόπων: «Η Τουρκία φαίνεται ότι είναι στον δρόμο για την μετατροπή ενός από τα μεγαλύτερα σύμβολά της από μουσείο σε τζαμί», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Διάσκεψης Ματίας Κοπ, επίσης στο ΚΝΑ, τονίζοντας την «μεγάλη και ταραχώδη» ιστορία της Αγίας Σοφίας και τη μεγάλη σημασία της, ακόμη και σήμερα, για τους Μουσουλμάνους, τους Χριστιανούς και «κυρίως για την Ορθόδοξη Εκκλησία». «Η μετατροπή σε μουσείο το 1934 οδήγησε σε μια ειρήνευση η οποία διαρκεί μέχρι σήμερα... Η απόφαση του δικαστηρίου και η ανακοίνωση του Τούρκου προέδρου ενέχουν τον κίνδυνο η Αγία Σοφία να μπορεί και πάλι μελλοντικά να θεωρηθεί σύμβολο θρησκευτικής ‘κατάκτησης’» , προειδοποίησε ο εκπρόσωπος της Γερμανικής Καθολικής Εκκλησίας, τασσόμενος υπέρ «μιας πολιτικής απόφασης η οποία θα ενισχύει την συνοχή της χώρας και το αίσθημα της ενότητας Μουσουλμάνων και Χριστιανών, αντί να υποδαυλίζει πικρίες και να ενισχύει τις φυγόκεντρες δυνάμεις».
Την διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία λόγω (και) της εξέλιξης σχετικά με την Αγία Σοφία ζήτησε ο αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας των βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών (CSU) Φλόριαν Χαν: «Η χρήση της Αγίας Σοφίας ως τζαμιού συμβολίζει την αυξανόμενη αποξένωση μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας υπό τον Ερντογάν. Μόνο μία συνέπεια μπορεί να υπάρξει: οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία πρέπει να σταματήσουν. Δεν είναι πλέον παρά μία φάρσα», έγραψε ο κ. Χαν σε ανάρτηση στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter, ενώ η πρώην υπουργός Προστασίας του Καταναλωτή Ρενάτε Κίναστ (Πράσινοι) χαρακτήρισε με ανάρτησή της «λυπηρές» τις εξελίξεις και τόνισε ότι δεν συνάδουν με τις μεγάλες διαφημιστικές καμπάνιες για τον τουρισμό. Από την πλευρά της «Εναλλακτικής για την Γερμανία» (AfD), η αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Μπεατρίξ φον Στορχ σχολίασε μέσω Twitter: «Οι Εκκλησίες μας ζητούν σεβασμό για τα μουσουλμανικά αισθήματα. Ο Ερντογάν δεν δίνει μία για τα αισθήματα των Χριστιανών. Η Αγία Σοφία θα γίνει τζαμί. Η Τουρκία είναι ισλαμιστικό κράτος και δεν ανήκει στην Ευρώπη. Όχι σε ένταξη στην Ε.Ε.».
Ο αρμόδιος των Πρασίνων για διεθνή θέματα Όμιντ Νουριπούρ χαρακτήρισε «λάθος» την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος, επισημαίνοντας ότι «το κτήριο ως σύμβολο είναι πολύ σημαντικό για να το χρησιμοποιεί κανείς προκειμένου να πληγώσει τα αισθήματα των Χριστιανών» και υπενθυμίζοντας ότι «οι διαμάχες για την Ιστορία δεν έφεραν ποτέ συμφιλίωση».
Ο Μάρτιν Γκλάζεναπ, επικεφαλής του γραφείου της Προέδρου της Αριστεράς Κάτια Κίπινγκ, έκανε λόγο για «νίκη της ισλαμιστικής δημοκρατίας επί του παλιού κοσμικού εκσυγχρονισμού».
Γαλλία
Η κυβέρνηση της Γαλλίας μετά «θλίψης» της είδε τις αποφάσεις των τουρκικών αρχών για τη μετατροπή του μουσείου της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, αναφέρει ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησαν αργά το βράδυ χθες Παρασκευή οι υπηρεσίες του γάλλου υπουργού Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λεντριάν.
«Η Γαλλία θλίβεται για την απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας να τροποποιηθεί το καθεστώς της Αγίας Σοφίας και το διάταγμα του προέδρου [της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ] Ερντογάν με το οποίο υπήχθη στη δικαιοδοσία της διεύθυνσης θρησκευτικών υποθέσεων. Οι αποφάσεις αυτές θέτουν υπό αμφισβήτηση μια από τις πιο συμβολικές ενέργειες της σύγχρονης και λαϊκής Τουρκίας», τόνισε ο γάλλος ΥΠΕΞ, κατά το δελτίο Τύπου.
«Η ακεραιότητα αυτού του θρησκευτικού, αρχιτεκτονικού και ιστορικού κοσμήματος, συμβόλου της ανεξιθρησκίας, της ανεκτικότητας και της ποικιλομορφίας, το οποίο έχει περιληφθεί στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, πρέπει να προφυλαχθεί», πρόσθεσε ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας.
Η ανακοίνωση του Κε ντ’ Ορσέ έρχεται να προστεθεί στις πολλές δηλώσεις καταδίκης και θλίψης σε διεθνές επίπεδο μετά την απόφαση του τούρκου προέδρου, ενδυναμωμένου από τη χθεσινή απόφαση του τουρκικού ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου, να μετατραπεί σε τζαμί το παγκοσμίως γνωστό μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
