Υπόθεση «Καλυψώ»: Στον Πειραιά η μεγαλύτερη τελωνειακή απάτη που αποκαλύφθηκε στην ΕΕ
Κατασχέθηκαν συνολικά 2.435 κοντέινερ, τα οποία περιείχαν κυρίως ηλεκτρικά ποδήλατα, υφάσματα και υποδήματα, δεσμεύτηκαν στα τέλη Ιουνίου 2025.
Στο λιμάνι του Πειραιά καταγράφηκε η μεγαλύτερη κατάσχεση εμπορευματοκιβωτίων που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά από συντονισμένη επιχείρηση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO).
Συνολικά 2.435 κοντέινερ, τα οποία περιείχαν κυρίως ηλεκτρικά ποδήλατα, υφάσματα και υποδήματα, δεσμεύτηκαν στα τέλη Ιουνίου 2025, σε μια επιχείρηση που αποκάλυψε τις διαστάσεις ενός καλά οργανωμένου συστήματος τελωνειακής απάτης με αφετηρία την Κίνα και προορισμό τις αγορές της ΕΕ.
Η υπόθεση εντάσσεται στην έρευνα με την κωδική ονομασία «Καλυψώ», που στοχεύει στην εξάρθρωση εγκληματικών δικτύων τα οποία για χρόνια εισήγαγαν δόλια προϊόντα, παρακάμπτοντας δασμούς και ΦΠΑ, με εκτιμώμενη ζημία που ξεπερνά τα 800 εκατ. ευρώ για τα δημόσια ταμεία της Ένωσης. Στο πλαίσιο της ίδιας έρευνας, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία απήγγειλε κατηγορίες σε έξι άτομα στην Ελλάδα, μεταξύ των οποίων δύο τελωνειακοί υπάλληλοι και τέσσερις εκτελωνιστές, που φέρονται να είχαν κρίσιμο ρόλο στην αλυσίδα των ψευδών δηλώσεων και της υποτιμολόγησης. Οι κατηγορίες περιλαμβάνουν ψευδή πιστοποίηση, τελωνειακή απάτη και υποκίνηση σε παραποίηση εγγράφων, με το ύψος της ζημίας να ξεπερνά τις 871.000 ευρώ. Ένας από τους εκτελωνιστές έχει ήδη προφυλακιστεί, ενώ τέσσερις κατηγορούμενοι κρατούνται από τον Ιούνιο.
Η υπόθεση δεν περιορίστηκε στην Ελλάδα. Σε παράλληλες επιχειρήσεις σε τέσσερις χώρες συνελήφθησαν δέκα ύποπτοι, ενώ τα κατασχεμένα κοντέινερ που έφτασαν στον Πειραιά αποτιμώνται σε αξία περίπου 250 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, τουλάχιστον 500 από αυτά περιείχαν ηλεκτρικά ποδήλατα, με τις δηλώσεις εισαγωγής να υποτιμούν συστηματικά τον αριθμό και την αξία τους. Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά μέσο όρο δηλωνόταν μόλις το 10-15% του πραγματικού φορτίου, πρακτική που στόχευε στην αποφυγή δασμών αντιντάμπινγκ. Η ζημία για την ΕΕ μόνο από αυτά τα ποδήλατα εκτιμάται σε 25 εκατ. ευρώ σε απλήρωτους δασμούς και 12,5 εκατ. ευρώ σε ΦΠΑ.
Η Γενική Εισαγγελέας της EPPO, Λάουρα Κοντρούτσα Κόβεσι, δήλωσε πως η επιχείρηση αποτελεί σημείο καμπής: «Άκρως οργανωμένα εγκληματικά δίκτυα έχουν εξειδικευτεί σε αυτό το είδος απάτης εδώ και χρόνια. Έχουν συνηθίσει να προκαλούν τεράστιες ζημίες στα οικονομικά μας με σχεδόν μηδενικό ρίσκο. Η έρευνα Καλυψώ στέλνει το μήνυμα ότι οι κανόνες έχουν αλλάξει. Δεν υπάρχουν πια ασφαλή καταφύγια για αυτούς τους εγκληματίες».
Η κατάσχεση δημιούργησε άνευ προηγουμένου φόρτο εργασίας για τις ελληνικές τελωνειακές αρχές. Μέχρι στιγμής έχει ανοιχτεί μόνο ένα μικρό ποσοστό των κοντέινερ, όμως σε όλα έχουν διαπιστωθεί ίδιες πρακτικές παραποίησης και υποτιμολόγησης. Το έργο θεωρείται εξαιρετικά απαιτητικό και χρονοβόρο, καθώς απαιτεί λεπτομερή έλεγχο και ανάλυση του περιεχομένου. Παράλληλα, πηγές εκφράζουν ανησυχία για κινδύνους ασφαλείας λόγω του μεγάλου όγκου κατασχεμένων φορτίων που παραμένουν στο λιμάνι.
Η έρευνα αποκαλύπτει ότι ο δόλιος μηχανισμός λειτουργούσε για τουλάχιστον οκτώ χρόνια, με συστηματική χρήση πλαστών εγγράφων και παραπλανητικών δηλώσεων. Τα δίκτυα, τα οποία ελέγχονται κυρίως από Κινέζους υπηκόους, φέρονται να εμπλέκονται επίσης σε ξέπλυμα χρήματος, διοχετεύοντας τα κέρδη πίσω στην Κίνα. Οι αρχές υποπτεύονται ότι συγκεκριμένοι εκτελωνιστές δήλωναν επί σειρά ετών τον ίδιο αριθμό κοντέινερ σε μηνιαία βάση, γεγονός που δείχνει τον βαθμό της οργάνωσης και της συστηματικότητας της απάτης.
Ο διοικητής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσιλής, επισήμανε ότι η συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία είναι καθοριστική: «Τα έσοδα τόσο από δασμούς όσο και από ΦΠΑ στο λιμάνι του Πειραιά εμφανίζουν ήδη αύξηση. Τον Ιούλιο του 2025 έφτασαν τα 143 εκατ. ευρώ, έναντι 139,9 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2024». Ο ίδιος τόνισε ότι η πλήρης ψηφιοποίηση των διαδικασιών ελέγχου τελωνειακών εγγράφων συμβάλλει στη διαφάνεια και επιτρέπει τον έγκαιρο εντοπισμό παράνομων πρακτικών.
Από την πλευρά της Ελληνικής Αστυνομίας, ο αντιστράτηγος Δημήτριος Μαλλιός υπογράμμισε τη σημασία της διασυνοριακής συνεργασίας: «Η επιχείρηση αυτή αποτελεί σαφές παράδειγμα της σημασίας της συνεργασίας και της αξιοποίησης εξειδικευμένης τεχνογνωσίας. Η συμβολή της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών και της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων ήταν καθοριστική στην ασφαλή διαχείριση δεδομένων και στις κατασχέσεις μεγάλων χρηματικών ποσών».
Η EPPO, που έχει την ευθύνη για τη διερεύνηση και δίωξη εγκλημάτων εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, σημείωσε ότι όλα τα εμπλεκόμενα πρόσωπα τεκμαίρονται αθώα μέχρι την τελική κρίση των δικαστηρίων. Ωστόσο, το εύρος της υπόθεσης και το πλήγμα που δέχθηκε το κύκλωμα με την κατάσχεση-μαμούθ στον Πειραιά, θεωρούνται ένα από τα πιο ηχηρά παραδείγματα της νέας στρατηγικής απέναντι στο διασυνοριακό οικονομικό έγκλημα.
Με τις ευρωπαϊκές και ελληνικές αρχές να συνεχίζουν τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων, η υπόθεση «Καλυψώ» δεν φαίνεται να έχει φτάσει ακόμη στο τέλος της. Αντιθέτως, εκτιμάται ότι θα ανοίξει τον δρόμο για περαιτέρω αποκαλύψεις και για την ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών σε όλη την Ένωση, με στόχο τη θωράκιση των οικονομικών συμφερόντων και τη διασφάλιση ισότιμου ανταγωνισμού στην ευρωπαϊκή αγορά.
