Ποιοι και πώς τροφοδοτούν τη Χρυσή Αυγή;

Το «φαινόμενο Χρυσή Αυγή» έχει προσφάτως γίνει και πάλι επίκαιρο είτε με τα συσσίτια φυλετικών διαχωρισμών, είτε με τις ύβρεις κατά του δημοκρατικού πολιτεύματος. Όμως, ας δούμε πρώτα τη γενικότερη εικόνα του πολιτικού τοπίου. Στις εκλογές του Μαΐου 2012, δύο κυρίαρχα κόμματα, που κατά κανόνα ξεπερνούσαν το 80%, κατρακύλησαν στο 30%. Τελικά, οι εκλογές του Ιουνίου διέσωσαν τη ΝΔ ως πρώτο κόμμα, με τα χαμηλότερα ποσοστά της ιστορίας της και ανέδειξαν ως αξιωματική αντιπολίτευση ένα κόμμα της Αριστεράς, που μέχρι τότε ήταν περιθωριακό. Ταυτόχρονα, και αυτό είναι το πιο ανησυχητικό, έδωσαν υπόσταση, για πρώτη φορά, σε ένα ακροδεξιό κόμμα με νεοναζιστικές ρίζες. Ενώ τώρα, το κόμμα αυτό εμφανίζει ανοδικές τάσεις. Γιατί;


Το «φαινόμενο Χρυσή Αυγή» μπορεί να ερμηνευθεί κυρίως μέσα από ένα από τα δύο συναισθήματα, που σφράγισαν τις δύο εκλογικές αναμετρήσεις: Εκείνο της οργής. Το άλλο συναίσθημα ήταν εκείνο του φόβου, που τροφοδότησε τη μερική ανάκαμψη της ΝΔ, διότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως εναλλακτική κυβερνητική λύση προκαλούσε ανασφάλεια για την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Αλλά ας επιστρέψουμε στο συναίσθημα της οργής. Αυτό είχε ως στόχο το δικομματισμό, που χρεώθηκε την πορεία της χώρας προς την άβυσσο. Έτσι, τροφοδότησε κυρίως κόμματα διαμαρτυρίας. Κόμματα «μη κατεστημένα». Έτσι εκτινάχθηκε η Χ.Α. ως το κατ' εξοχήν μη «συστημικό» κόμμα, που ήρθε από το πουθενά!

Η Χ.Α. είναι το προϊόν τούτης της βαθιάς και τυφλής οργής. Οι ψηφοφόροι της είναι οργισμένοι με όλους και με όλα. Επιλέγουν τη Χ.Α. όχι για να κυβερνήσει, αλλά για να τιμωρήσουν «τους πολιτικούς». Παραμερίζουν συνειδητά ή ασυνείδητα τα πολιτικά συστατικά του κόμματος αυτού. Επιλέγουν απλώς ένα όχημα, που διασφαλίζει την ένταση και την ακρότητα της οργής τους. Δεν συντάσσονται (με ελάχιστες εξαιρέσεις) με την ιδεολογία του. Οι ψηφοφόροι αυτοί δεν αυτοκατατάσσονται στα άκρα. Επί χρόνια επέλεγαν τα δύο κόμματα του ενδιάμεσου χώρου. Σταδιακά βεβαίως τα επέλεγαν, όλο και περισσότεροι, ως το «μη χείρον». Μέχρι την έκρηξη.

Πώς καταπολεμάται αυτή η πληγή της οργής; Ανοίγματα σε στοιχεία των ιδεών της Χ.Α. από τα άλλα κόμματα δεν θα προσελκύσουν τους ψηφοφόρους της. Θα νομιμοποιήσουν τον ακροδεξιό φορέα δυναμώνοντάς τον. Χρειάζονται καθαρές διαχωριστικές γραμμές, που όμως και αυτές δεν αρκούν. Τί πρέπει να γίνει λοιπόν; Πρώτον, τα απομεινάρια του φθαρμένου δικομματισμού οφείλουν να αλλάξουν συθέμελα σε πρόσωπα, νοοτροπίες και πρακτικές. Όσο δεν αλλάζουν (και τελικά δεν αλλάζουν!) θα τροφοδοτούν τη Χ.Α. Δεύτερον, επειδή αυτά τα κόμματα κυβερνούν, πρέπει να πείσουν για την αποτελεσματικότητά τους στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων προσφέροντας κάποια προοπτική. Όπως κυβερνούν όμως, στρώνουν το δρόμο για την έκφραση της τυφλής οργής.

Συμπεραίνοντας: Όσο παραμένει έντονη η απόρριψη της ραχοκοκαλιάς του κομματικού συστήματος, τόσο ακραία φαινόμενα όπως της Χ.Α. θα βρίσκουν εύφορο έδαφος. Το ότι ο δικομματισμός οδήγησε στην άβυσσο δεν είναι το χειρότερο. Ακόμη χειρότερο είναι πως μετά το ξέσπασμα της κρίσης επαναλαμβάνει χρεοκοπημένες συνταγές. Κρατισμό, πελατειακά σύνδρομα, χαμηλού επιπέδου κομματικό προσωπικό σε θέσεις διοίκησης. Όσο δεν αλλάζει ένα παρακμιακό σύστημα, τόσο δεν προσφέρει ελπίδες για μια νέα αρχή. Και χωρίς την προοπτική αυτή, τροφοδοτούνται φαινόμενα όπως η Χ.Α. Τραυματίζοντας ένα πολλαπλώς ραγισμένο πολιτικό σύστημα.

Γιάννης Λούλης