“Μεσαιωνική Ισλαμική Πολιτική Σκέψη και Σύγχρονη Ηγεσία”: Ένα βιβλίο πολύτιμος οδηγός
Ο Βασίλειος Σύρος στην Εισαγωγή του βιβλίου του «Μεσαιωνική Ισλαμική Πολιτική Σκέψη και Σύγχρονη Ηγεσία» γράφει:«η συγγραφή κι η αποστολή αυτού του χειρογράφου στο τυπογραφείο ολοκληρώθηκε στον απόηχο των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο – ιδιαίτερα στο Ιράκ και στη Λιβύη- και στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις. Τα γεγονότα αυτά υποδηλώνουν έναν ριζικό επανασυσχετισμό δυνάμεων εντός των ισλαμικών κοινωνιών, καθώς και σε κράτη όπου υπερισχύει το μουσουλμανικό στοιχείο».
Είναι ένα βιβλίο το οποίο πρέπει να είναι στη βιβλιοθήκη κάθε Έλληνα κι Ελληνίδας. Κι αν έπρεπε να το εξειδικεύσω, θα έλεγα σε κάθε πολιτικού ο οποίος ενδιαφέρεται πραγματικά για την χώρα του, αφού η δική μας επιβίωση περνάει μέσα από την προς Ανατολάς πραγματικότητα.
Η μελέτη του Βασίλειου Σύρου, Καθηγητή με διεθνή καριέρα αφού σήμερα διδάσκει Πολιτική Ιστορία και την Ιστορία της Πολιτικής Σκέψης στην Φινλανδία, κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες από τις Εκδόσεις Παπαζήση. Ο συγγραφέας διακρίνεται για την πολυγλωσσία του και την βαθιά γνώση της προγενέστερης επιστημονικής βιβλιογραφίας, εστιάζει στην πραγμάτευση μιας ομάδας κορυφαίων πολιτικών πηγών του μεσαιωνικού ισλαμικού κόσμου.
Αφετηρία του Β. Σύρου είναι το έργο του ιστορικού Ibn al-Ṭiqṭaqā (1262–1310) «Περί των συστημάτων διακυβέρνησης και των μουσουλμανικών δυναστειών». Ο al-Ṭiqṭaqā συνέγραψε το κείμενό του στο σημερινό Ιράκ και αποσκοπούσε στην διερεύνηση των αιτιών που είχαν οδηγήσει στην παρακμή του αραβικού κόσμου και επέφεραν το σάρωμά τους από τους Μογγόλους στρατηλάτες. Ο συγγραφέας φωτίζει περίτεχνα την εφαρμογή του διπόλου της ήπιας και σκληρής ισχύος στα μεσαιωνικά συμφραζόμενα όπως επίσης και στον σημερινό κόσμο και και αναδεικνύει νέες και ενδιαφέρουσες διαστάσεις του αραβοϊσλαμικού πολιτικού στοχασμού.
Στο δεύτερο κεφάλαιοο συγγραφέας συζητά τις πολιτικές ιδέες του σημαίνοντος ιστορικού Żiyā’ al-Dīn Baranī (περ. 1285-1357) στο μεσαιωνικό Δελχί. Σε διάφορα έργα του ο Baranī προβάλει μια πραγματιστική προσέγγιση στις άσκησης της πολιτικής εξουσία η οποία παρουσιάζει πολλά σημεία σύγκλισης με έργο κάποιων Ιταλών ουμανιστών της Αναγέννησης, όπως ο Φλωρεντινός Leonardo Bruni (περ. 1370-1444).
Ένα από τα πλεονεκτήματα του πονήματος είναι η σύγκριση του πολιτικού στοχασμού στοιχείου που ο Βασίλειος Σύρος θεωρείται παγκοσμίως μια από τις πλέον εμπεριστατωμένες φωνές. Μέσω της σύγκρισης των ιδεών του Baranī και Bruni ο Β. Σύρος αναδεικνύει καίριες πτυχές της παθολογίας που περιβάλει την άσκηση της εξουσίας στις περιπτώσεις ισχυρών πολιτικών ηγετών. Εδώ υπάρχει ένα στοιχείο που όσοι ζήσαμε την Κρίση της περιόδου 2010 – 2019 θα βρούμε κοινό τόπο αφού οι Baranī και Bruni προβάλουν πόσο εύθραυστη είναι η πολιτική ισχύς, ιδιαίτερα όταν ο/η πολιτικός δεν είναι δε θέση να αισθανθεί τον παλμό του πολιτικού σώματος. Όμως εδώ έχουμε ένα ακόμα εργαλείο το οποίο μπορεί να μας επιτρέψει να κατανοήσουμε πληρέστερα το στυλ ηγεσίας του Recep Tayyip Erdoğan (Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν) ως μοντέλο ισχυρού ηγέτη που μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες καταφέρνει επί είκοσι χρόνια να διοικεί τη χώρα του με πρότυπο ισχυρού ηγέτη.
Ο Βασίλειος Σύρος γράφει «υπό ορισμένες συνθήκες σχεδόν κάθε κοινωνία είναι ευάλωτη και δυνάμει επιρρεπής σε αυταρχικές πολιτικές πρακτικές». Για μένα μια φράση – κλειδί για να κατανοήσουμε το σύγχρονο κόσμο. Κι η κατανόηση του σύγχρονου κόσμου περνάει απαραίτητα μέσα από την ανάγνωση και κατανόηση ιστορικών δεδομένων και περιπτώσεων. Κι ο Σύρος υπηρετεί με στωικότητα, σεβασμό και υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη αυτόν τον κανόνα δίνοντας μας πολύτιμο υλικό προς σκέψη κι αναστοχασμό.
