Μικρός Βορράς: Η ομάδα που έβαλε το παιδικό θέατρο στην καρδιά της εκπαίδευσης
Θα μπορούσες να την πεις οικογένεια. Αυτή είναι η λέξη που σου έρχεται στο μυαλό όταν μιλάς μαζί τους. Εάν μάλιστα καθίσεις οκλαδόν και παρακολουθήσεις μια από τις παραστάσεις τους, τότε ως δια μαγείας νιώθεις και πάλι παιδί. Χαμογελάς με αφέλεια στις έξυπνες ατάκες, ανοιγοκλείνεις τα μάτια από θαυμασμό και νιώθεις μια ζεστασιά να διαπερνά τους άλλους δίπλα σου. Το κυριότερο απ′ όλα θέλεις να μάθεις την ιστορία τους.
Συνάντησα τον εμπνευστή του Μικρού Βορρά, τον Τάσο Ράτζο, μετά το τέλος μιας ακόμη soldout παράστασης του νέου τους διαμαντιού, του «Ραφτάκου των Λέξεων» από τον Αντώνη Παπαθεοδούλου.Το θεατρικό που καταφέρνει και γεμίζει τους τελευταίους μήνες την αίθουσα του Αρχαιολογικού Μουσείου με γονείς και παιδικά πρόσωπα τα οποία φεύγουν έχοντας μαζί τους όχι μόνο την ικανοποίηση αλλά και τη ζεστασιά ζωγραφισμένη στα βλέμματα τους.
Όμως, όπως και κάθε τι που πετυχαίνει, κάθε προσπάθεια που βλέπει στα πρόσωπα των θεατών την επιβράβευση, ο Μικρός Βορράς έχει μέσα του ψυχή. Ψυχή που εδώ και οκτώ περίπου χρόνια ταξιδεύει σε σχολεία, θέατρα, εργαστήρια και χώρους κοινωνικών εκδηλώσεων, της Θεσσαλονίκης και όχι μόνο. Ψυχή, την οποία μπορεί περισσότερο από όλους να μας παρουσιάσει ο άνθρωπος που ξεκίνησε την όλη προσπάθεια.
Πότε ξεκίνησε ο Μικρός Βορράς ως ομάδα και ποια ήταν η ιδέα πίσω από την ίδρυση του;
Η πρώτη παράσταση του Μικρού Βορρά έγινε στο Ψυχολογικό Κέντρο του Φιλύρου Θεσσαλονίκης στις 22-12-2011. Η ίδρυση της ομάδας απάντησε σε μία ανάγκη: Ήταν η περίοδος που μόλις ξέσπασε η οικονομική κρίση και τα σχολεία δεν μπορούσαν πια να πηγαίνουν με την ίδια συχνότητα στο θέατρο, οπότε φτιάξαμε μια μορφή κολεκτίβας με τους ηθοποιούς μου (προκειμένου να κατεβάσουμε την τιμή του εισιτηρίου) και ξεκινήσαμε να πηγαίνουμε εμείς σε όλα τα σχολεία της Βόρειας Ελλάδας, ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα. Ο στόχος μας ήταν να δημιουργούμε ποιοτικές παραστάσεις που θα παίζονται μέσα στην τάξη και εκτός από τη μαγεία της θεατρικής πράξης να έχουμε οπωσδήποτε και παιδαγωγικό περιεχόμενο, εμπνευσμένο από το εκπαιδευτικό δράμα.
Πώς θα περιγράφατε την ικανοποίηση βλέποντας την οικογένειά του να μεγαλώνει όλο και περισσότερο μέσα στα χρόνια και να παίρνει τη σημερινή του μορφή, πρωτοστατώντας στο παιδικό θέατρο και όχι μόνο, στη Θεσσαλονίκη; Πόσες παραστάσεις και εργαστήρια τρέχουν σήμερα στα πλαίσια αυτού του ανοίγματος του Μικρού Βορρά;
Ο Μικρός Βορράς κάνει κάθε χρόνο και ένα καινούργιο βήμα με προσανατολισμό πάντα το θέατρο στην εκπαίδευση. Ξεκινήσαμε με το θέατρο για παιδιά, κατόπιν δημιουργήσαμε τη νεανική μας σκηνή, πριν δύο χρόνια -ικανοποιώντας ένα όνειρο για μια καλύτερη εκπαίδευση- ιδρύσαμε το εργαστήρι των εκπαιδευτικών και τον Σεπτέμβριο του 2018 ξεκινήσαμε το παιδικό μας εργαστήρι σε συνεργασία με το Λαογραφικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Φέτος έχουμε τρεις παραστάσεις για παιδιά: το «Αισώπου Κόμιξ 2» του Σάκη Σερέφα, τους «Μήνες» που είναι μία διασκευή ενός ελληνικού λαϊκού παραμυθιού από τη Λέσβο, με ιδιαίτερο βάρος στη διάδραση και τη συμμετοχή των παιδιών, καθώς και τη νέα μας παραγωγή, τον «ραφτάκο των λέξεων» του Αντώνη Παπαθεοδούλου, που αγαπήθηκε από το κοινό της πόλης μας όσο καμιά άλλη δουλειά. Στην εφηβική-νεανική μας σκηνή, μετά την «Ελένη» του Ευριπίδη που παίζεται για 4ο χρόνο, φέτος ήρθε στη νεανική μας παρέα η «Οδύσσεια» του Ομήρου που ξεκίνησε πολύ δυναμικά από το Βυζαντινό Μουσείο Θεσσαλονίκης και παίζεται κάθε μέρα σε διαφορετικό σχολείο. Την Άνοιξη του 2018 παρουσιάσαμε στη βραδινή μας σκηνή το άπαιχτο έργο του Σαίξπηρ «Τίτος Ανδρόνικος». Όλη αυτή η πορεία του Μικρού Βορρά δημιουργεί σε όλους μας την αισιοδοξία ότι μία θεατρική ομάδα μπορεί, στην πόλη μας, να συνεχίζει να υπάρχει και να παράγει ουσιαστικό έργο πετυχαίνοντας τους στόχους της χωρίς κρατική επιχορήγηση.
Ο Μικρός Βορράς έχει περάσει από πάρα πολλά σχολεία. Πρόκειται για μια δραστήρια μορφή παραστάσεων όπου οι ίδιοι επισκέπτεστε τακτικά τα παιδιά, γεμίζοντας με χρώμα τα παιδικά πρόσωπα και περνώντας αξίες μέσα από τις παραστάσεις σας. Τι πιστεύετε για την θεατρική αυτή παιδεία που γίνεται συνεχώς πράξη μέσα από την ομάδα σας;
Το θέατρο ασκεί στα παιδιά μία φυσική γοητεία και είναι ένας υπέροχος εκπαιδευτικός τρόπος να πεις σημαντικά πράγματα μέσα από τη χαρά και τη μαγεία του. Στις παραστάσεις μας πρωταγωνιστεί το εκπαιδευτικό δράμα και οι ηθοποιοί μας εκπαιδεύονται σε αυτό για να μπορούν να αφουγκράζονται τις ανάγκες των παιδιών και να ενισχύουν το έργο των εκπαιδευτικών. Επίσης, παραδίδουμε σεμινάρια δωρεάν για το εκπαιδευτικό δράμα σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, προσφέροντάς τους υλικό που αφορά δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιηθούν πριν την παράσταση, καθώς και υλικό για αναστοχασμό, παιχνίδι και δράσεις μετά την παράσταση. Έτσι, η παρουσία μας δεν εξαντλείται στη διάρκεια της παράστασης, αλλά διαθέτει τον απαιτούμενο, οργανωμένο απόηχο.
Ο «Ραφτάκος των Λέξεων» του βραβευμένου συγγραφέα Αντώνη Παπαθεοδούλου ενθουσίασε από τον χειμώνα μικρούς και μεγάλους φίλους στο Λαογραφικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Πώς βιώσατε τη σχέση αυτή με τον συγγραφέα και πώς θα περιγράφατε τη διαδικασία αυτή μεταφοράς ενός ήρωα παιδικού βιβλίου σε θεατρική παράσταση;
Τον «Ραφτάκο των λέξεων» τον διατρέχουν δύο παράλληλα κέντρα: αυτό της φωτεινής δύναμης του λόγου κι αυτό της μνήμης έναντι της λήθης. Αλλά όπως κάθε εμπνευσμένο έργο αποκαλύπτει και φανερώνει κόσμους προσωπικούς, ιδιωτικούς θα έλεγα στον κάθε αναγνώστη. Ο Αντώνης είναι ένας εξαιρετικός συνεργάτης. Πολύ γρήγορος, ευφυής, ευθύς, με χιούμορ αλλά και καθαρούς στόχους - απόλυτα προσανατολισμένους στο ίδιο μήκος κύματος με την κατεύθυνση που εδώ και 8 χρόνια έχει πάρει ο Μικρός Βορράς σε ό,τι αφορά το θέατρο για παιδιά. Θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι, ουσιαστικοί, να εμπνέουμε τα παιδιά και να τα προκαλούμε να φτιάξουν έναν κόσμο καλύτερο από αυτόν που βρήκαμε εμείς.Ένας υπέροχος άνθρωπος και ένα κείμενο μαγικό, που μας καλούσε να το μεταμορφώσουμε από «παιδικό παραμύθι» σε «θεατρικό έργο για παιδιά». Έβλεπα μέσα από την πόλη του Ραφτάκου να γεννιούνται ένας-ένας οι ήρωες της θεατρικής διασκευής και διασκέδαζα όταν πλησίαζαν τον μοναδικό τους Ράφτη. Αυτοσχεδιάσαμε πολύ για να βρούμε την ισορροπία του μαγικού αρώματος που έβαλε ο συγγραφέας στις λέξεις του με τον γήινο λόγο των γεμάτων σάρκα και οστά ηρώων. Οι «διαβασμένοι» θεατές που γνωρίζουν το παραμύθι είναι οι καλύτεροι κριτές μας. Ναι, μας το λένε με ένα μεγάλο χαμόγελο, ο γάμος πέτυχε. Κι έχουμε έναν ολοζώντανο Ραφτάκο, εκεί στο μουσείο, να μας κοιτάζει πίσω από τα γυαλιά του με ευφορία και με μια μικρή πονηριά, έτοιμος να αρπάξει κάθε λέξη που θα ξεφύγει από το στόμα μας. Σαν να ήταν πάντα εκεί.
Ποιο είναι το όραμα σας για τον Μικρό Βορρά και το θέατρο γενικότερα στη Θεσσαλονίκη;
Αυτό που είναι πλέον ανάγκη για μας -τώρα που νιώθουμε ότι η πόλη μας έχει αγκαλιάσει- είναι να βρούμε έναν εντελώς δικό μας χώρο για τη δημιουργία ενός παιδικού στεκιού με αμιγώς εκπαιδευτικό προσανατολισμό. Στόχος μας είναι να μπορούμε εκεί να πραγματοποιούμε εργαστήρια, σεμινάρια και παραστάσεις για παιδιά, νέους και εφήβους από Έλληνες και ξένους ειδικούς του θεάτρου και της εκπαίδευσης.
