Brexit: Ολα όσα πρέπει να ξέρουμε για την πιο κρίσιμη μέρα
Μετά από μήνες διαρπαγματεύσεων, διαφωνιών και υπουργικών παραιτήσεων,
η Βρετανία μπορεί να είναι τελικώς έτοιμη να εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αν όμως πιστεύετε πώς το γεγονός ότι η Τερέζα Μέι και οι Βρυξέλλες κατέληξαν σε σύμφωνία σημαίνει ότι το θέμα έκλεισε, καλό θα ήταν να το ξανασκεφτείτε. Η βρετανίδα πρωθυπουργός έχει ακόμα μπροστά της αρκετά εμπόδια.
Τι ακριβώς συνέβη;
Μετά από μήνες διαπραγματεύσεων - ενίοτε τοξικών - με τις Βρυξέλλες, βρετανοί και ευρωπαίοι αξιωματούχοι κατέληξαν σε ένα σχέδιο συμφωνίας για τον τρόπο με τον οποίο η χώρα θα φύγει από την Ε.Ε. μετά από περισσότερα από 40 χρόνια. Στα βασικά θέματα περιλαμβάνονται τα δικαιώματα των Βρετανών που ζουν σε χώρες της Ε.Ε., οι τελωνειακές διαδικασίες και η αποφυγή των «σκληρών» συνόρων στη Β. Ιρλανδία που θα θέσουν σε κίνδυνο την ειρηνευτική προσπάθεια.
Το βράδυ της Τρίτης η Μέι κάλεσε τους βασικούς υπουργούς της κυβέρνησής της στην Ντάουνινγκ Στριτ και τους έδωσε να διαβάσουν έγγραφα εκατοντάδων σελίδων πριν την επείγουσα σύγκληση του υπουργικού συμβουλίου στις 4 το απόγευμα της Τετάρτης (ώρα Ελλάδος).
Η συγκατάθεση των υπουργών είναι σημαντική - αλλά πρόκειται απλώς για το πρώτο βήμα.
Τι περιλαμβάνει το σχέδιο;
Κανείς δεν ξέρει - πλην των υπουργών - αλλά ο πυρήνας αφορά το θέμα της Ιρλανδίας και των τελωνειακών ελέγχων. Η ευρωπαϊκή πρόταση για το “backstop”, που προβλέπει ότι η βόρεια Ιρλανδία θα παραμείνει στην ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση, απορρίφθηκε από την Μέι, υπέρ της δημιουργίας συνόρων στην Ιρλανδική Θάλασσα. Η δική της πρόταση, για προσωρινή τελωνειακή ένωση ολόκληρης της Βρετανίας, απορρίφθηκε από τις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, το σχέδιο συμφωνίας παρουσιάζει ένα νέο μηχανισμό για την έξοδο της χώρας από την Ε.Ε.
Είναι βέβαιο ότι θα το στηρίξουν οι υπουργοί;
Καθόλου. Η πρωθυπουργός είναι πολύ πιθανό να αντιμετωπίσει παραιτήσεις κορυφαίων υπουργών και αποσταθεροποίηση της θέσης της. Οι «σκληροί» υποστηρικτές του Brexit πρέπει να πειστούν ότι το σχέδιο συμφωνίας δεν θα δέσει την Βρετανία πολύ στενά με τις Βρυξέλλες, υποχρεώνοντάς την να ακολουθήσει κανόνες στην διαμόρφωση των οποίων δεν θα έχει παίξει κανένα ρόλο.
Θα παραιτηθούν υπουργοί;
Εξαρτάται. Οι υποστηρικτές του Brexit είναι αυτοί που έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να παραιτηθούν. Οι σύμμαχοι της Μέι φοβούνται ότι σε περίπτωση παραίτησης του υπουργού του Brexit, Ντομινικ Ράαμπ, θα ακολουθήσει κύμα αποχωρήσεων από την κυβέρνηση. Ο υπουργός Περιβάλλοντος, Μαικλ Γκόουβ, είναι πιθανό να δεχτεί την συμφωνία επί των τελωνειακών θεμάτων υπό την προϋπόθεση ότι η Βρετανία θα μπορέσει να απομακρυνθεί ακόμα περισσότερο μετά το τέλος της μεταβατικής περιόδου.
Οι χειρότεροι πονοκέφαλοι για την Μέι μπορεί να προέλθουν από μια σειρά κατώτερων αξιωματούχων της κυβέρνησής της. Ενας εξ αυτών δήλωσε στην HuffPost UK ότι το κλίμα είναι «νευρικό» και ότι το σχέδιο συμφωνίας είναι «απαίσιο». Οταν ρωτήθηκε ποιά είναι η κόκκινη γραμμή για τους ευρωσκεπτικιστές, απάντησε: «Ενα Brexit που δεν μπορούμε να ελέγξουμε...»
Πώς υποδέχθηκαν τη συμφωνία τα κόμματα;
Οι πλευρά των Συντηρητικών που υποστηρίζει το Brexit, καθόλου θετικά. Αν η Μέι πείσει το υπουργικό συμβούλιο να την στηρίξει, το επόμενο βήμα είναι να πάρει το «πράσινο φως» από τη Βουλή, μέσω ψηφοφορίας στην Βουλή των Κοινοτήτων πριν τα Χριστούγεννα.
Πριν ακόμη διαβάσουν το κείμενο της συμφωνίας, ωστόσο, στελέχη των Συντηρητικών που τάσσονται υπέρ της αποχώρησης, όπως ο Μπόρις Τζόνσον, εκφράζουν φόβους ότι η Βρετανία μπορεί να παραμείνει προσκολλημένη στην Ε.Ε. επ΄ άπειρον. Μάλιστα, ο ίδιος ο Τζόνσον κάλεσε τους υπουργούς να το απορρίψουν, χαρακτηρίζοντας τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί «ανοησίες του Brexit».
Καθόλου ικανοποιημένο δεν εμφανίζεται όμως και το υπερσυντηρητικό Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) της Βόρειας Ιρλανδίας, που αποτέλεσε σύμμαχο της Μέι μετά το δημοψήφισμα. Οι 10 βουλευτές του στηρίζουν την κυβέρνηση μειοψηφίας της Βρετανής πρωθυπουργού, ωστόσο θεωρείται βέβαιο ότι θα εμποδίσουν οποιοδήποτε κομμάτι της συμφωνίας που θα μεταχειρίζεται τη Βόρεια Ιρλανδία διαφορετικά απ′ ’οτι το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο.
Αβέβαιη, από την άλλη πλευρά, θεωρείται η στάση των Εργατικών. Αν υπάρξει ανταρσία από τους υποστηρικτές του Brexit εντός των Συντηρητικών, η Μέι θα χρειαστεί τη στήριξη του κόμματος του Τζέρεμι Κόρμπιν. Οι Εργατικοί έχουν ξεκαθαρίσει ότι θα απορρίψουν οποιαδήποτε συμφωνία που δεν θα είναι σε θέση να προστατεύσει την αγορά εργασίας και την οικονομία. Ο ίδιος ο Κόρμπιν έχει ήδη δηλώσει ότι το προσχέδιο «είναι απίθανό να αποτελέσει καλή συμφωνία για τη χώρα».
Τέλος, δεδομένο θα πρέπει να θεωρείται ότι οι ευρωπαϊστές των Φιλελεύθερων Δημοκρατών και του SNP θα ψηφίσουν κατά της συμφωνίας.
Τι θα συμβεί αν η συμφωνία δεν υποστηριχθεί από τη Βουλή;
H θέση που έχει θεσπιστεί είναι το Ηνωμένο Βασίλειο να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ενωση στις 29 Μαρτίου, ακόμη και χωρίς συμφωνία, ενδεχόμενο που ενδέχεται να επιφέρει σκηνές χάους σε λιμάνια και αεροδρόμια.
Ωστόσο, εκτιμάται ότι θα υπάρξει μεγάλη πίεση για δεύτερο δημοψήφισμα – αυτό που οι πολέμιοι της εξόδου ονομάζουν «Ψήφο του Λαού» (People’s Vote) – προκειμένου να δοθεί η ευκαιρία στους πολίτες να αποφασίσουν αν ακόμη θέλουν το Brexit. Από την πλευρά τους, οι Εργατικοί αναμένεται να ασκήσουν πιέσεις για εκλογές, ώστε η νέα ηγεσία που μπορεί να προκύψει από αυτές, να διαπραγματευθεί μια καλύτερη συμφωνία.
Την ίδια ώρα, η ίδια η θέση της Μέι στην πρωθυπουργία θα είναι ιδιαίτερα επισφαλής. Θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπη με ψήφο δυσπιστίας, αν 48 βουλευτές των Συντηρητικών το απαιτήσουν (υπάρχουν φήμες ότι ο συγκεκριμένος αριθμός είναι κοντά στο να συγκεντρωθεί). Και με δεδομένο τον πολύ οριακό έλεγχο που έχει στη Βουλή των Κοινοτήτων, θα κινδυνεύει να χάσει την πλειοψηφία που τη στηρίζει και της παρέχει τη δυνατότητα να «περνά» νομοσχέδια, εφόσον τελικά απολέσει σημαντικό αριθμό των υποστηρικτών της.
Πρέπει να συμφωνήσουν και οι Βρυξέλλες;
Ναι. Ο επικεφαλής της Ε.Ε. στις διαπραγματεύσεις, Μισέλ Μπαρνιέ, θα πρέπει να μεταφέρει προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι έχει σημειωθεί αποφασιστικής σημασίας πρόοδος, ώστε ο πρόεδρός του, Ντόναλντ Τουσκ, να συγκαλέσει έκτακτη Σύνοδο Κορυφής, πιθανότατα την τελευταία εβδομάδα του Νοεμβρίου.
Σε αυτή, οι ηγέτες των υπόλοιπων 27 κρατών – μελών της Ε.Ε. θα κληθούν να «σφραγίσουν» τη συμφωνία, η οποία θα πρέπει να «περάσει» και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Αν όλα τα προβλεπόμενα βήματα ολοκληρωθούν, τότε η συμφωνία αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή εγκαίρως, για να αποχωρήσει η Βρετανία στις 29 Μαρτίου του 2019. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, δεν έχουμε φτάσει ακόμη στην αρχή του τέλους.
Πηγή: HuffPost UK
