Η θεωρία ανατρέπεται: Οι ελεύθερες ρίζες «επιβραδύνουν τη γήρανση»
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου McGill πειραματίστηκαν με το νηματώδες σκουλήκι C.elegans, ένα πρότυπο ζωικό μοντέλο για τη μελέτη της γήρανσης. Το συμπέρασμά τους είναι ότι οι ελεύθερες ρίζες, δραστικές μορφές οξυγόνου που εξουδετερώνονται από τα οξειδωτικά, στην πραγματικότητα παρατείνουν τη ζωή.
Εφόσον τα αποτελέσματα επιβεβαιωθούν και στον άνθρωπο, η θεωρία ότι η γήρανση οφείλεται σε βλάβες που προκαλούνται από ελεύθερες ρίζες θα έχει ανατραπεί οριστικά. Αυτό όμως δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχουν οριστικές απαντήσεις για τη χρησιμότητα των αντιοξειδωτικών.
Αποτροπή αυτοκτονίας
Η μελέτη στον Καναδά έδειξε ότι οι ελεύθερες ρίζες παρεμβαίνουν το μηχανισμό αυτοκαταστροφής των κυττάρων.
Ο προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος, γνωστός ως απόπτωση, ενεργοποιείται σε μια ποικιλία καταστάσεων: τα κύτταρα αυτοκτονούν όταν κινδυνεύουν να εξελιχθούν σε καρκίνο, όταν μπορεί να προκαλέσουν αυτοάνοσα νοσήματα, ή όταν έχουν μολυνθεί από ιούς.
Ο μηχανισμός αυτός είναι σχεδόν ίδιος σε όλα τα ζώα, ανακαλύφθηκε όμως στο σκουλήκι C.elegans, μια ανακάλυψη που τιμήθηκε με Νόμπελ.
Οι ερευνητές του McGill διαπίστωσαν ότι ο ίδιος μηχανισμός, όταν ενεργοποιηθεί κατάλληλα από τις ελεύθερες ρίζες, αυξάνει την αντοχή του κυττάρου και παρατείνει τη ζωή του: τα πειραματόζωα έζησαν περισσότερο όταν οι ερευνητές αύξησαν τεχνητά τα επίπεδα των ελεύθερων ριζών.
«Ο κόσμος πιστεύει ότι οι ελεύθερες ρίζες είναι επιβλαβείς και προκαλούν γήρανση, η θεωρία όμως αυτή είναι εσφαλμένη» υποστηρίζει ο Ζίγκφριντ Χέκιμι, επικεφαλής της μελέτης. «Φέραμε τη θεωρία πάνω-κάτω δείχνοντας ότι η παραγωγή ελεύθερων ριζών αυξάνεται στην πορεία της γήρανσης επειδή οι ελεύθερες ρίζες στην πραγματικότητα καταπολεμούν -και δεν προκαλούν- τη γήρανση» συνεχίζει.
Παραμένει ωστόσο ασαφές το κατά πόσο τα ευρήματα ισχύουν και στον άνθρωπο. Η κατάσταση θα μπορούσε να αποδειχθεί πιο περίπλοκη από ό,τι παρουσιάζεται στην τελευταία έρευνα -οι ελεύθερες ρίζες, για παράδειγμα, θεωρούνται υπεύθυνες για αρκετές από τις βλάβες που προκαλεί το κάπνισμα. Επιπλέον, ακούγεται εντελώς απίθανο να μπορεί κανείς να προλάβει τη γήρανση καταργώντας τα φρούτα και γενικά τις τροφές που περιέχουν αντιοξειδωτικά.
Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης/in.gr
