Προσφυγική ραψωδία (1922) - (της Παρθένας Τσοκτουρίδου)
μαύρα' ταν τα σύμπαντα, τ' ουράνια χωρίς αέρα
ο ήλιος δεν φαινότανε, μαύρος ήταν κι εκείνος
το χρώμα κειό το μελανί αναρωτιέμαι, είν' τίνος;
- Ήλιε μου γιατί κρύβεσαι; Σκιά είσαι στο χώμα
κρύφτηκες να μη φαίνεται το μελανί σου χρώμα;
Αλίμονο τι είδαν τα μάτια του!.Τι άκουσαν τ' αυτιά του!.
Τα' λεγε, ανατρίχιαζε και πάνιαζε η θωριά του!.
- Ήλιε μου, τι είδαν τα μάτια σου; Τι άκουσαν τ' αυτιά σου;
Πες τα μου, μην αναριγάς κι αλλάζει η θωριά σου!
- Ο Κεμάλ ήταν.χαιρότανε στο αίμα των Ποντίων.
όλων των Μικρασιατών μα και των Αρμενίων.
Ποτάμι θολό χυνότανε στην γη την πονεμένη.
- Κεμάλ, που είναι η μάνα μου κι αυτήν έχω χαμένη;
Το αίμα της σαν ν' άκουσα να κλαίει, η καημένη!.
- Θα σας τα πω μα αναριγώ κι αλλάζει η θωριά μου
λυγμοί μες την ψυχούλα μου, αίμα τα δάκρυα μου
είδα, που λέτε, τον Κεμάλ, ολημερίς χαιρόταν
για το ποτάμι που' χυνε το αίμα κειος βιαζόταν
αμέτρητο να πότιζε στην γη την πονεμένη
στη γη μας την ελληνική, την παραπονεμένη.
Είδα, που λέτε, τον Κεμάλ να σφάζει και να διώχνει
τους άτυχους μας Έλληνες στο θάνατο να σπρώχνει
με το στρατό το μουσουλμανικό, το χιλιομανιασμένο
που σάρκα δεν εχόρτασε, στο αίμα διψασμένο.
- Κεμάλ, που είναι ο πατέρας μου κι αυτόν έχω χαμένο;
Το αίμα του σαν ν' άκουσα να κλαίει, τον καημένο!.
- Για όλα φταίει ο Κεμάλ, ο εξολοθρευτής μας
εκείνος ο απάνθρωπος, φονιάς είν' της φυλής μας
στον Χάρο που οδήγησε, στη δίψα και στην πείνα
Έλληνες, ελληνόπουλα, δίχως φωτός αχτίνα
και άλλους που εκδίωξε και πήρανε το δρόμο
άφησαν κει τα χώματα, η λύρα τους στον ώμο
βαριά που έγινε πολύ απ' τον τρανό το σπαραγμό
σπίτια, βουνά αφήσανε με λύπη και βαρύ καημό
πίσω δεν κοίταξαν ποτέ, ο πόνος τους μεγάλος
το αίμα που χυνότανε, οι βιασμοί, ένας σάλος.
- Μα έγινε τρανό κακό! Πες μου, τι πήραν άλλο;
Να υποθέσω δεν μπορώ! Ωιμέ, κακό μεγάλο!
- Πήραν, που λες, της Παναγιάς την όμορφη εικόνα
που κείτονταν στ' όρος Μελάς, η όμορφη Μαντόνα
και του Χριστού μας τον σταυρό, τ' αγιόξυλο του πήραν
και με ποτάμια δάκρυα τα βήματα τους σύραν
για μια Πατρίδα άγνωστη σ' αυτούς μα τιμημένη
για την Ελλάδα που' τανε στους Τούρκους δουλωμένη
πήραν με τη ψυχούλα τους χώματα αγιασμένα
τα φίλησαν, τα έραναν με δάκρυα πικραμένα
κι έφυγαν για παντοτινά, έφυγαν γυμνωμένοι
καιγόταν η ψυχούλα τους, ήτανε νικημένοι.
- Ξεριζωθήκαμε όλοι μας. ναι.όλη η γενιά μας
οι γέροι, οι μεσήλικες, οι νέοι, τα παιδιά μας!.
Για τη γενοκτονία μας, Κεμάλ Χαροσταλμένε
συ που' κανες εγκλήματα, συ διαβολοσταλμένε
εσύ που δεν σεβάστηκες, βαρύ που' δωσες πόνο
θύματα συ της προσφυγιάς, θρήνο έδωσες μόνο
τώρα είσαι στην Κόλαση, δώσε απολογία
για τα κακά που έκανες κάνε ομολογία
στον Ύψιστο, τον Ένα μας, της πίστης τον Χριστό μας
γιατί συ τρομοκράτησες τον άτυχο λαό μας
γιατί αυτόν αφάνισες και θύματα ένα σωρό
εσύ τα εξαφάνισες πάνω στου μίσους το βωμό..
Τα Τάρταρα γεμίσανε, νεκροί πολλοί χιλιάδες
πήρανε την Ελλάδα μας οι Τούρκοι οι φονιάδες.
Τάρταρα, σεις μη σκέφτεστε που' χετε πεθαμένους
στα μαύρα χώματα της γης, τους χιλιοαγιασμένους
τους Έλληνες που κείτονται στη δόξα την τρανή
σκεφτείτε πως τα κόκαλα για σας είναι τιμή
μέσα σας ν' αναπαύονται γιατί είναι ιερά
αλίμονο σε όλους μας, σ' όλη την προσφυγιά.
Όλοι μας ας θρηνήσουμε Ασιάτες και Ποντίους
που σφάχτηκαν και πέθαναν και ειν' με τους αγίους.
Ας θυμηθούμε τα παλιά, κείνα τα περασμένα
ας σεβαστούμε όλοι μας κόκαλα πεθαμένα
που βασανίστηκαν πολύ, κείνα που εξοριστήκαν
όσα δολοφονήθηκαν κι άλλα π' εκτοπιστήκαν.
Γι' αυτό το τέλος το κακό, γι' αυτή την προσφυγιά
Ας κάνουμε όλοι σιγή με δέος στην καρδιά.
- Ασία, Πόντος έλαμπαν λαμπροί και είχαν χάρη
τα κάστρα, τα παλάτια τους, διαμάντια στο φεγγάρι
όταν.. ουράνιος θεός έπεσε και κυλίστηκε
σεισμός τρανός και δυνατός, η γη όλη ξεσκίστηκε
ήλιος απ' την ανατολή τα είδε και φοβήθηκε
τόσο πολύ δεν έλαμψε την ώρα που γεννήθηκε.
Μαύρος, βαρύς ο ουρανός, τα άστρα δεν φωτίζουν
ψηλά πετούνε τα πουλιά, τ' άστρα κατηφορίζουν.
Πόσες καρδούλες κάηκαν, πόσες αναστενάζουν
πόσες ψυχούλες μαύρισαν, τα Τάρταρα φωνάζουν
πέσαν τα κάστρα, έπεσαν, πάρθηκαν τα κλειδιά τους
μείναν οι πόρτες ανοικτές, νεκρά και τα κορμιά τους
ράγισαν στο μαυρόχωμα μέσα στα κοιμητήρια
κι οι καταρράχτες του ουρανού βροχή τα δάκρυα, μύρια.
Χρόνια ήρθαν και πέρασαν, καιροί παίρναν και δίναν
και οι ψυχές μοιρολογούν, μνήμες μόνο μας μείναν.
- Ψηλά χτυπήστε σήμαντρα, αργά κι εσείς καμπάνες
μοιρολογείστε εκκλησιές γι' όλες τις μαυρομάνες!.
Σφίξε καρδιά μου, βάσταξε κάμποσα χρόνια ακόμη
όπως βαστάνε οι πλαγιές το χιόνι και τη βρώμη
όπως βαστούν τα δέντρα μας τους άγριους ανέμους
όπως βαστάει η θάλασσα καράβια και πνιγμένους
όπως βαστάει ο ουρανός εκείνα όλα τα άστρα
όπως βαστούν τα σίδερα τις πέτρες και τα κάστρα.
Σφίξε καρδιά μου, βάσταξε, αν θέλεις κι αν δε θέλεις
πρόσφυγα, Έλληνα ατυχή, μόνο εσύ με μέλλεις.
Εκεί που ήσουν δυνατός, μέγας κι ευτυχισμένος
πες μου, πως παραδόθηκες κι είσαι δυστυχισμένος;
Αλίμονο στη μοίρα μας, κλαίμε, μοιρολογούμε!
Αλίμονο στην τύχη μας θύματα να θρηνούμε!
Εκεί που πήγαν, δεν γυρνούν, δεν θα' ρθουνε, να ξέρεις
εκεί στον Άδη σκοτεινά είναι, θα υπομένεις.
Εκεί η πόρτα χάλκινη και αλυσοδεμένη
με μούχλα την ποτίσανε, μ' ατσάλι καρφωμένη.
Εκεί κάθονται οι άρχοντες, νέοι και παλικάρια
θεμέλια οι γέροντες, έφηβοι τα στυλάρια
οι κόρες παραστέκονται, λάμπουνε σαν τα άστρα
ντυμένες νύφες στέκονται στα πέπλα τους τα άσπρα.
Στέκει και πύργος γύρω τους, μουντός, μαρμαρωμένος
τον κλείδωσαν και γύρω του ο φράχτης σιδερένιος.
Εκεί μας φυλακίζονται τα βρέφη κι οι παιδίσκοι
μέσα στον Άδη φαίνονται όλοι σαν μαύροι ίσκιοι.
Εκεί πέφτουν τα φρύδια τους, οι βλεφαροφωλιές τους
οι τρίχες απ' το σώμα τους, τα χείλη κι οι κοιλιές τους.
Όλοι εσείς που φύγατε; Όλοι εσείς που πάτε;
Εκεί που δεν φυτρώνουνε δέντρα κι αναριγάτε.
Εκεί γάμος δε γίνεται, νύφη δεν καμαρώνει
εκεί χαρά δε γίνεται, λουλούδι δε φυτρώνει.
Όλοι εσείς που φύγατε; Όλοι εσείς που πάτε;
- Στη στράτα την αγύριστη! Να' ρθείτε καρτεράτε;
- Παρακαλώ σε ουρανέ, δώσε μου τα κλειδιά σου
ν' ανοίξω τον Παράδεισο να βγάλω τα παιδιά σου!
Εκεί τα πέρα τα βουνά τι έχουν και βουίζουν;
Καπνό απ' το θυμιάτισμα, λιβάνι μου μυρίζουν
βοή κατάρας, το Θεό όλοι παρακαλούνε
για μια στιγμή με τους νεκρούς μόνο ν' ανταμωθούνε.
- Πέρασε ο Χάρος από κει και οι νεκροί βογκούνε.
- Αλίμονο μου, έρχονται, φαίνονται να πονούνε.
Μπροστά παν' οικοδέσποινες, μπροστά και οι νυφούλες
μοιρολογούν νοικοκυρές και όμορφες παιδούλες
ακολουθούν οι νεαροί, οι γέροι, τα παιδάκια
αλίμονο, τι βλέπουνε τα μαύρα μου ματάκια!
- Ήρθαμε όλοι οι νεκροί, κλαίμε, μοιρολογούμε!
Επάνω ήμαστε στη γη και όλοι μας θρηνούμε.
Εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν.
Υπέρ της άνωθεν ειρήνης και της σωτηρίας των ψυχών ημών
του Κυρίου δεηθώμεν.
Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον υμάς,
ο Θεός, τη ση χάριτι.
Συγνώμη και άφεσιν των αμαρτιών και των πλημμελημάτων ημών
παρά του Κυρίου αιτησώμεθα. Κύριε ελέησον..
- Ψάλτε κι εσείς οι ζωντανοί με μας τους πεθαμένους
Αλίμονο σε όλους μας, τους δακρυοποτισμένους.
- Ήλιε μου, άναψε κεριά, σεις άστρα μανουάλια
φεγγάρι τις καντήλες μας να φωτιστούν τα Άγια
να φτιάξουμε μια λειτουργιά για όσους απομείναν
για όσους είναι άταφοι κι ευχή παπά δεν πήραν.
Κύριε, Κύριε, ο και τους εν θλίψει βιοτική περιπίπτοντας παρακαλών
και πάντων των εν ολιγοψυχία όντων αντίληψις υπάρχων
αυτός και νυν ημάς, τω πένθει τούτω κατεχομένους
ψυχαγώγησον, πάσαν λύπην και θλίψιν
εγκειμένων ταις καρδίαις ημών απόσμηξον
και την σην ευφροσύνην δώρησαι ημίν. Αμήν.
- Ανάψτε του Χριστού κεριά και του Φωτός λαμπάδα
και τη Μεγάλη Παρασκευή τα δάκρυα αράδα
να τρέχουν απ' τα μάτια σας για όλους τους νεκρούς μας
τον κόσμο να χαλάσουμε με αναστεναγμούς μας.
Ήλιε μου, ταξιδιάρη μου, εσύ που ανατέλλεις
ήλιε μου, φωτοδότη μου, όταν θα βασιλεύεις
θα παίρνεις την καρδούλα μου αλλού να την πηγαίνεις
εκεί όπου γεννήθηκα, να μου την γαληνεύεις.
Άραγε τι μου έγραψε η δόλια μου η μοίρα;
Πόσο ακόμα θα πονάς καρδιά μου, κακομοίρα;
Σώσον, Κύριε, τον λαόν σου
και ευλόγησον την κληρονομίαν σου,
νίκας τοις βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος
και το σον φυλάττων δια του Σταυρού σου πολίτευμα.
Δόξα Πατρί.. Κύριε ελέησον.
- Αλίμονο στα μάτια μας, αλίμονο μας όλους.
Ξένον και παράδοξον άκουσμα
και εις συγκατάβασιν θέαμα.
Κρούουν οι καμπάνες από Θεού
δίχως δεσπότη διαταγή και διάκου συνεργία.
Τάγματα αγγέλων θαυμάζουσι
Πνεύμα κατελθόν εις την Μικρά Ασίαν και τον Πόντον.
Ω, ον του Πατρός προαιώνιον,
φώτισον τους πάντας πιστεύσαντες.
Πύλαι οραταί, ανακράξατε!
Ο Αη-Γιώργης και η Θεοσκέπαστος!
Να κι η Αγια-Μαρίνα!
Κρούουν οι καμπάνες!
Ιδού κι ο Αη-Γιάννης!
Βροντάει ο Α-Γρηγόρης.
Βοά ο Αη-Βασίλης, η Υπαπαντή κι ο Χριστός.
Συγκατάβασις γαρ θεική.
Πάσα φύσις ανθρώπων κατεπλάγη
το μέγα του Θεού έργο.
Απορούσι γαρ.
Ημείς δε το μυστήριον θαυμάζοντες
πιστώς βοώμεν.
Διάσωσον από κινδύνων
τους δούλους σου, Θεοτόκε,
ότι πάντες μετά Θεόν εις σε καταφεύγομεν,
ως άρρηκτον τείχος και προστασία.
Ελέησον ημάς, Κύριε,
ελέησον ημάς
πάσης γαρ απολογίας απορούντες.
Εγώ ειμί Κύριος ο Θεός σου,
ο εξαγών σε εκ γης Πόντου
και Μικράς Ασίας
εξ οίκου τυραννίας και δουλείας.
Εγώ ειμί Κύριος ο Θεός σου,
ουκ έσονται θεοί έτεροι πλην εμού.
Πιστεύω εις ένα Θεόν.
Και εις έναν Κύριον Ιησούν Χριστόν.
Φως εκ φωτός, Θεόν αληθινόν,..
Σταυρωθέντα τε υπέρ ημών.
Και εις το Πνεύμα το άγιον, το κύριον, το ζωοποιόν.
το λαλήσαν δια των προφητών.
Ομολογώ εν βάπτισμα εις άφεσιν αμαρτιών.
Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών.
- Ανοίξτε όλα τα μνήματα, κοκάλινες αγκάλες
για να περάσουμε όλοι μας του Άδη μας τις σκάλες
κεριά ν' ανάψουμε σωρό, θυμιάματα να καίμε
μνημόσυνο να κάνουμε, φτάνει μόνο μη κλαίμε.
Μεθ' ημών ο Θεός, γνώτε, έθνος,
και ηττάσθε, ότι μεθ' ημών ο Θεός.
Επακούσατε έως εσχάτου της γης.
Ισχυκότες ηττάσθε.
Γαρ πάλιν ισχύσητε, και πάλιν ηττηθήσεσθε.
Ιδού εγώ και τα παιδία, α μοι έδωκεν ο Θεός.
Ο λαός, ο πορευόμενος εν σκότει, είδε φως μέγα.
Οι κατοικούντες εν χώρα και σκιά θανάτου,
φως λάμψει εφ' ημάς.
Θεός ισχυρός, εξουσιαστής, άρχων ειρήνης.
Τη υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια,
ως λυτρωθείσα των δεινών ευχαριστήρια,
αναγράφω σοι η πόλις σου Θεοτόκε.
Αλλ' ως έχουσα το κράτος απροσμάχητον,
εκ παντίων με κινδύνων ελευθέρωσον,
κράζω σοι, Χαίρε Νύμφη ανύμφευτε.
Κύριε ελέησον ..
- Οι πεθαμένοι μείνανε εκεί όπου ταφήκαν
Ξενιτεμένους δε θα βρουν γιατί κι αυτοί χαθήκαν
Γι' αλλού τους έστελναν κι αυτούς, άλλο λαλούσε χώμα
Άλλο γραμμένο είχανε κι αλλού η μοίρα στρώμα.
Ίδε την ταπείνωσιν μας, ίδε τους κόπους,
όσους και τας αμαρτίας πάσας
έφες μοι Θεέ των όλων. Κύριε ελέησον..
- Χρόνια ήρθαν και πέρασαν, καιροί ήρθαν και πάνε
της εκκλησιάς καμπαναριά λυπητερά κτυπάνε
κλαίει ο κόσμος και θρηνεί, αλίμονο και βάι
γενοκτονήθηκαν πολλοί, πάρθηκε ο Πόντος, πάει!
Μαύρη κατάρα η προσφυγιά, μαχαίρι μέσα στην καρδιά
πόνος αβάσταχτος, καημός, θρήνος βαρύς και στεναγμός
καυτό το δάκρυ, σπαραγμός, φριχτός της γης μας ο χαμός
ο δρόμος γι' όλους μακρινός, άγριος ο ξεριζωμός.
Ξεκληριστήκανε γενιές, κλείσανε σπίτια κι οι πλαγιές
μείνανε όλες μοναχές με τις ψυχές τους αδειανές
γυμνοί, φτωχοί, δίχως ψωμί, χωρίς φωτιά, λίγο φαΐ
πήραν τη μοίρα θαρρετά, ο ιδρώτας έγινε δουλειά.
Σκληρή ζωή που τυραννάς τους Έλληνες της προσφυγιάς
μέσα στο χιόνι, τη βροχή, στήσε της γης τους το σκαλί.
Πρόσφυγες, άγνωστοι αδελφοί που δεν σας βρήκε η σφαγή
στήστε το δέντρο της ζωής στα όνειρα της νέας γης
μα μη ξεχνάτε τις ωδές για τις Πατρίδες τις καλές
να τις θυμόσαστε μ' ευχές και νοσταλγίες στις ψυχές.
Η ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗ ΡΑΨΩΔΙΑ (1922) ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΦΟΡΕΣ ΣΕ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ ΤΗΣ ΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ:
1) ΣΤΙΣ 18/4/2009 ΩΣ ΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΘΡΗΝΟΣ ΣΥΓΧΩΝΕΥΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΥΜΝΩΔΙΑ «ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ-ΑΡΜΟΝΙΑΣ ΚΑΤΑΛΥΣΗ» ΤΗΣ κας ΠΕΧΛΙΒΑΝΙΔΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑΣ» ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΞΕΙΝΟ ΛΕΣΧΗ ΚΟΖΑΝΗΣ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ, ΜΕ ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΤΕΣ: ΤΗΝ «ΑΜΦΙΚΤΥΟΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ» ΚΑΙ ΤΗΝ «ΕΝΩΣΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΚΑΛΥΦΘΗΚΕ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΑ Σ' ΌΛΗ ΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ. ΣΕ ΜΕΛΩΠΟΙΗΜΕΝΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ: ΣΤΗ ΛΥΡΑ Ο κ. ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ, ΣΤΗ ΦΛΟΓΕΡΑ Ο κ. ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΣΙΔΕΡΑΣ & ΣΤΗ ΨΑΛΤΙΚΗ Ο κ. ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΟΤΤΗΣ.ΕΠΙΣΗΣ: ΑΚΟΥΣΤΗΚΕ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ «ΑΙΜΑΤΙΝΑ ΔΑΚΡΥΑ» ΚΑΙ «ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ» ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΒΟΥΤΣΙΚΑΚΗ ΣΕ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ π. ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΤΣΑΜΠΑΖΙΔΗ, ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Χ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ. Η ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΕΓΙΝΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΗΤΡΙΑ, ΕΝΩ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΓΙΝΕ ΑΠΟ ΤΗΝ Κα ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ-ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΠΕΧΛΙΒΑΝΙΔΟΥ.
2) ΣΤΙΣ 16/5/2009 ΩΣ ΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΘΡΗΝΟΣ ΣΥΓΧΩΝΕΥΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΥΜΝΩΔΙΑ «ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ-ΑΡΜΟΝΙΑΣ ΚΑΤΑΛΥΣΗ» ΤΗΣ κας ΠΕΧΛΙΒΑΝΙΔΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑΣ» ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΑΚΙ ΤΗΣ ΧΗΛΗΣ 12 (1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ).
3) ΣΤΙΣ 20/5/2011 ΣΤΗΝ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΕΚΠΟΜΠΗ «ΠΑΡΑΚΑΘ» ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΑΒΔΑΡΙΔΗ ΣΤΟ ΚΑΝΑΛΙ "FLASH TV" ΣΕ ΑΠΑΓΓΕΛΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΡΙΑΣ ΠΑΡΘΕΝΑΣ ΤΣΟΚΤΟΥΡΙΔΟΥ
4) ΣΤΙΣ 22/5/2011 ΩΣ ΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΘΡΗΝΟΣ ΣΥΓΧΩΝΕΥΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΥΜΝΩΔΙΑ «ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ-ΑΡΜΟΝΙΑΣ ΚΑΤΑΛΥΣΗ» ΤΗΣ κας ΠΕΧΛΙΒΑΝΙΔΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑΣ» ΣΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΝΑΟ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ - ΚΡΗΝΗΣ ΣΤΗ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ. ΣΥΜΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΣ ΣΤΗ ΨΑΛΤΙΚΗ ΗΤΑΝ Ο ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΟΤΤΗΣ. ΠΗΡΕ ΜΕΡΟΣ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΜΕ ΥΨΙΦΩΝΟ ΣΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ.
5) ΣΤΙΣ 19/5/13 ΩΣ ΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΘΡΗΝΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΑΓΓΕΛΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ «ΠΡΟΓΟΝΙΚΗ» ΤΗΣ ΠΑΡΘΕΝΑΣ ΤΣΟΚΤΟΥΡΙΔΟΥ (ΒΟΥΛΑ ΚΟΚΛΗ-ΤΣΟΚΤΟΥΡΙΔΟΥ, ΣΟΦΙΑ ΚΑΡΑΜΑΝΛΙΔΟΥ-ΜΠΟΖ, ΝΟΠΗ ΤΕΛΗΓΙΑΝΝΙΔΟΥ, ΜΑΡΙΑ ΤΣΙΛΦΙΔΟΥ-ΣΜΥΡΟΓΛΟΥ) ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΚΟΜΝΗΝΩΝ ΕΟΡΔΑΙΑΣ.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΡΑΨΩΔΙΑΣ (1922) ΕΙΝΑΙ ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΑ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΑ & ΔΙΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ «ΚΑΜΠΑΝΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ» ΤΟΥ ΦΙΛΩΝΑ ΚΤΕΝΙΔΗ.
