Κασαπίδης: Σχετικά με την απάντηση ΥπΑΑΤ για τις πολυφαινόλες στο λάδι
«Εδώ και ένα χρόνο περίπου οι εξελίξεις γύρω από το ελαιόλαδο στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα είναι ραγδαίες και σημαντικότατες. Τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα ευνοούν εντυπωσιακά το ελληνικό ελαιόλαδο συγκεκριμένων ποιοτικών προδιαγραφών.
Μεγάλες ποσότητες, από τις συνολικά παραγόμενες, του ελληνικού ελαιολάδου ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές αυτές. Ωστόσο είναι εθνικά ωφέλιμο και πρακτικά εύκολο, κάτω από τις κατάλληλες επιστημονικές οδηγίες και σωστή οργάνωση, το ελληνικό ελαιόλαδο, σχεδόν στη συνολική ποσότητα που παράγεται ετησίως στη χώρα μας (250.000 – 300.000 χιλ. τόνοι), να αποκτήσει αυτή την ανώτερη ποιότητα που θα του δίνει ακόμα μεγαλύτερη υπεροχή στην παγκόσμια αγορά βάσει και των νεώτερων αδιαμφισβήτητων επιστημονικών κριτηρίων.
Τον τελευταίο χρόνο, επανειλημμένως έχω θέσει κοινοβουλευτικά μαζί με άλλους συναδέλφους μου ελαιοκομικών περιοχών, την αναγκαιότητα αυτή για το ελληνικό ελαιόλαδο. Όμως, η δημιουργία, οργάνωση και αξιοποίηση βασικών υποδομών για την ποιοτική αναβάθμιση και πιστοποίηση του ελληνικού ελαιολάδου, σύμφωνα με κριτήρια που ορίζονται από τα νεώτερα επιστημονικά δεδομένα, φαίνεται ότι δεν απασχολεί σοβαρά το αρμόδιο υπουργείο.
Για τις ουσίες που χρησιμοποιούνται πλέον διεθνώς ως κριτήρια για την ποιοτική κατάταξη του ελαιολάδου, απαιτούνται σύγχρονες βασικές υποδομές που ορισμένα πανεπιστημιακά τμήματα της χώρας διαθέτουν, αλλά δεν είναι διαπιστευμένα για τις σπουδαίες και εξειδικευμένες αυτές αναλύσεις.
Η αρμόδια Ευρωπαϊκή αρχή (EFSA) από το Δεκέμβριο του 12, όπως έγκαιρα είχε επισημανθεί κοινοβουλευτικά προς τον ΥΠΑΑΤ, θέσπισε ως κριτήρια που δημιουργούν ισχυρισμούς υγείας από τη χρήση του ελαιολάδου, συγκεκριμένες ποσότητες πολυφαινολικών ενώσεων, οι οποίες βρίθουν σε αρκετά ελαιόλαδα της χώρας.
Πρόσφατη επιστημονική ανακοίνωση αμερικάνικου πανεπιστημίου κάνει λόγο για θεραπευτική δράση ενάντια στο αλτσχάϊμερ σε πειραματόζωα, πολυφαινολικών ενώσεων (ελαιασίνη, ελαιοκανθάλη), που απαντώνται σε μεγάλες ποσότητες σε ελαιόλαδα ύψιστης ποιότητας.
Παρά το γεγονός αυτό το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δείχνει να μην αντιλαμβάνεται την κρισιμότητα και σπουδαιότητα των εξελίξεων αυτών για το εθνικό μας αυτό προϊόν.
Σχολιάζοντας απάντηση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης (Α.Π.:690/29.05.2013) στην ερώτηση (Α.Π.:9958/19.04.2013) που συνυπογράψαμε δεκατρείς βουλευτές, σχετικά με τις διαπιστεύσεις εργαστηρίων της χώρας με σκοπό την ποιοτική ανάλυση του ελαιολάδου, διατηρώ επιφυλάξεις για το σύνολο του περιεχομένου της απάντησης.
Όσον αφορά στο τμήμα της απάντησης σχετικά με την καταγραφή ισχυρισμών υγείας στην ετικέτα του ελαιολάδου, λόγω περιεκτικότητας αυτού σε ελαιοκανθάλη και ελαιασίνη, οφείλω να επισημάνω ιδιαίτερα στον αρμόδιο υπουργό τα εξής:
Α) Οι συγκεκριμένες ουσίες αποτελούν παράγωγα της τυροσόλης και της υδροξυτυροσόλης, όπως επιβεβαιώνει και το επισυναπτόμενο έγγραφο1 του καθηγητή του Φαρμακευτικού τμήματος Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μαγιάτη.
Β) Συνεπώς, οι εν λόγω ουσίες, των οποίων η σημαντικότητα εκτενώς αναφέρθηκε στην υποβληθείσα ερώτηση, δύναται να ενταχθούν στο πλαίσιο του ΕΚ 432/2012 (επισυναπτόμενο έγγραφο2) περί ισχυρισμών υγείας στην ετικέτα του ελαιολάδου.
Είναι πλέον σαφές από την απάντηση που μας έδωσε ο υπουργός, (για δεύτερη συνεχόμενη φορά σε κοινοβουλευτικό έλεγχο) ότι είχε λάθος ενημέρωση. Αυτό αποτυπώνεται στην τέταρτη παράγραφο από το τέλος του κειμένου της απάντησης του ΥΠΑΑΤ, όπου αναφέρεται στις ουσίες ελαιακανθάλη και ελαιασίνη, τις οποίες εντελώς εσφαλμένα, θεωρεί ότι δεν εμπίπτουν στον ευρωπαϊκό κανονισμό δημιουργίας ισχυρισμών υγείας για το ελαιόλαδο.
Αποτέλεσμα, είτε λόγω άγνοιας, είτε λόγω σκοπιμότητας, μια ακόμη σημαντική ευκαιρία για πιστοποίηση της ανωτερότητας του εθνικού μας προϊόντος και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του, πήγε χαμένη. Σε μια περίοδο μάλιστα που τέτοιες παραλήψεις κρίνονται αδικαιολόγητες.
Ο λόγος πλέον για ένα τόσο σοβαρό θέμα που αφορά το εθνικό μας προϊόν, ανήκει στον Πρωθυπουργό, στον οποίο και κοινοποιούνται τα σχετικά έγγραφα».
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τους Υπουργούς: 1. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
κ. Αθανάσιο Τσαυτάρη
2.Υπουργό Υγείας
κ. Ανρδέα Λυκουρέντζο
3. Υπουργό Εξωτερικών
κ. Δημήτριο Αβραμόπουλο
Θέμα: Αδικαιολόγητη αδράνεια διαπίστευσης εργαστηρίων στη χώρα, για σημαντικές αναλύσεις στο ελληνικό ελαιόλαδο, διώχνει Έλληνες ελαιοπαραγωγούς για αναλύσεις σε εργαστήρια του εξωτερικού.
Από την αρχαιότητα είναι γνωστό αλλά και από πολλές επιστημονικές μελέτες, ότι το ελαιόλαδο είναι υπερπολύτιμο για την ανθρώπινη υγεία.
Νέα επιστημονικά δεδομένα όμως καθιστούν το ελαιόλαδο ακόμη πιο σημαντικό από ότι γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ έδειξε ότι το ελαιόλαδο μπορεί να προστατεύσει και από τη νόσο Αλτσχάιμερ. Αυτό οφείλεται στην ουσία ελαιοκανθάλη που περιέχεται στο ελαιόλαδο, η οποία προστατεύει τα νευρικά κύτταρα από τον σχηματισμό αμυλοειδών πλακών.
Επιστήμονες του Πανεπιστημίου Λουιζιάνα μελέτησαν την επίδραση της ελαιοκανθάλης σε εγκεφαλικά κύτταρα που είχαν «καλλιεργήσει» από ποντίκια, στα οποία χορηγούσαν δύο φορές τη μέρα τη συγκεκριμένη ουσία από έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, για διάστημα δύο εβδομάδων.
Αποτέλεσμα: Η ελαιοκανθάλη συνέβαλε στην αύξηση της παραγωγής πρωτεϊνών και ενζύμων που χρειάζεται ο οργανισμός για να απομακρύνει από τον εγκέφαλο το β-αμυλοειδές, η συσσώρευση του οποίου στον εγκέφαλο αποτελεί σημαντική ένδειξη της νόσου.
Σύμφωνα με την έκθεση των επιστημόνων, που δημοσιεύεται στο περιοδικό ACS Chemical Neuroscience, είναι σίγουρο ότι με την ανακάλυψη κατανοείται ο λόγος για τον οποίο το Αλτσχάιμερ δεν υπάρχει σε υψηλά ποσοστά στις μεσογειακές χώρες, όπου κυριαρχεί στο μενού διατροφής το ελαιόλαδο από μικρή ηλικία.
Προηγούμενη επιστημονική έρευνα της Φαρμακευτικής Αθηνών (επ. καθηγητής κ. Προκόπης Μαγιάτης) επιβεβαιώνει τη σημαντική ποιοτική διαφορά και διάκριση των έξτρα παρθένων ελαιολάδων, σύμφωνα και με άλλους δείκτες ποιοτικής κατηγοριοποίησης, πέραν των κλασσικών.
Συγκεκριμένα, υπάρχουν τεράστιες διαφορές όσον αφορά στην περιεκτικότητά τους σε βιοδραστικές ουσίες, δηλαδή ουσίες με ευεργετική επίδραση στην υγεία του ανθρώπου. Η περιεκτικότητά τους σε τέτοιες ουσίες οφείλεται κυρίως σε παραμέτρους όπως η ποικιλιακή σύνθεση, ο χρόνος συλλογής του καρπού, η θερμοκρασία έκθλιψης και το είδος του ελαιοτριβείου. Αυτή η ποιοτική υπεροχή μπορεί να προσδώσει πρόσθετο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στα ελληνικά ελαιόλαδα που βρίθουν αυτών των βιοδραστικών ουσιών.
Όμως την ταυτοποίηση και πιστοποίηση των ελαιολάδων τους με βάση τις υγειοπροστατευτικές αυτές ουσίες οι Έλληνες παραγωγοί την πραγματοποιούν σε εργαστήρια του εξωτερικού (κυρίως Ιταλία, Ισπανία). Αιτία, η έλλειψη διαπιστευμένου εργαστηρίου στην Ελλάδα γι’ αυτές τις αναλύσεις.
Το Ελληνικό ΥπΑΑΤ είναι ενήμερο εδώ και επτά μήνες από προηγούμενη επίκαιρη ερώτηση στη βουλή, για την αναγκαιότητα διαπίστευσης ενός τουλάχιστον εργαστηρίου στη χώρα για τις εξειδικευμένες αυτές αναλύσεις, όμως αδρανεί. Την ίδια στιγμή που επιστημονικές μελέτες αποδεικνύουν και αναδεικνύουν σημαντικά ποιοτικά χαρακτηριστικά του ελαιολάδου, που τα εκμεταλλεύονται ανταγωνίστριες χώρες.
Επειδή στις 14 Δεκεμβρίου του 2012 τέθηκε σε ισχύ ΕΚ 432/2012, σχετικός με τη δυνατότητα αναγραφής στην ετικέτα τροφίμων του ισχυρισμού περί καλής υγείας από τη χρήση τους, αναλόγως των υγειοπροστατευτικών ιδιοτήτων του τροφίμου,
Επειδή από αναλύσεις για την χαρτογράφηση του ελληνικού ελαιολάδου της Φαρμακευτικής Αθηνών προκύπτει ότι ελαιόλαδα της πατρίδας μας υπερέχουν σημαντικότατα σε υγειοπροστατευτικές ουσίες έναντι των ελαιολάδων ανταγωνιστριών χωρών,
Επειδή τα νεώτερα επιστημονικά δεδομένα από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού επιβεβαιώνουν πανηγυρικά την αναγκαιότητα στήριξης των Ελλήνων παραγωγών και της ελληνικής παραγωγής ελιάς και ελαιολάδου με τις κατάλληλες βασικές και θεσμικές υποδομές,
Επειδή μεταξύ άλλων εργαστηριακών υποδομών σε ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα, παραμένει πακεταρισμένος στα κουτιά συσκευασίας και σε αχρησία με ευθύνη της Πολιτείας, εδώ και 6 χρόνια, υπερσύγχρονος και πανάκριβος εργαστηριακός εξοπλισμός σε υπηρεσίες του ΥπΑΑΤ σε Καλαμάτα, Χανιά και Μυτιλήνη,
Επειδή ο εξοπλισμός αυτός λόγω της αχρησίας του πιθανότατα να είναι πλέον εντελώς άχρηστος,
Επειδή παρόμοια φαινόμενα συνιστούν σπατάλη χρημάτων του ελληνικού λαού και ταυτόχρονα τροχοπέδη για την ανάπτυξη της μοναδικής προοπτικής του ελαιοκομικού τομέα της χώρας,
Επειδή με σωστή αξιοποίηση στην εμπορία ελαιοκομικών προϊόντων των σημαντικών επιστημονικών δεδομένων, τα προϊόντα του ελαιοκομικού τομέα της χώρας μπορούν να κατακτήσουν τις σπουδαιότερες και πλουσιότερες αγορές της υφηλίου, με εντυπωσιακά αποτελέσματα στο αγροτικό εισόδημα εκατοντάδων χιλιάδων ελληνικών οικογενειών,
Επειδή με σωστή και συνδυασμένη αξιοποίηση των επιστημονικών δεδομένων στον τομέα της διατροφής των Ελλήνων και της δημόσιας υγείας, μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά (προληπτικά και θεραπευτικά) η υγεία των πολιτών με αντίστοιχες θετικές επιπτώσεις στα οικονομικά των ασφαλιστικών ταμείων της χώρας,
Επειδή μέχρι σήμερα δεν αξιοποιήσαμε ούτε κατά το ελάχιστο το μεγάλο διατροφικό σκάνδαλο το 2010 και 2011, με τα νοθευμένα ιταλικά και ισπανικά ελαιόλαδα στην αγορά των ΗΠΑ, κατόπιν ελέγχων των αμερικανικών ελεγκτικών αρχών,
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
Προτίθεστε να προβείτε στη διαπίστευση ενός τουλάχιστον εργαστηρίου, για την πραγματοποίηση των εξειδικευμένων αυτών αναλύσεων στο ελαιόλαδο, στη χώρα μας και αν ναι πότε;
Προτίθεστε ν’ αξιοποιήσετε τα αποτελέσματα των ερευνών των αμερικανών επιστημόνων που ευνοούν το ελληνικό ελαιόλαδο στην αγορά των ΗΠΑ, σε συνδυασμό με το διατροφικό σκάνδαλο που αποκάλυψαν οι αρχές των ΗΠΑ το 2010 και 2011 με τα νοθευμένα ιταλικά και ισπανικά ελαιόλαδα στην αγορά τους, η οποία είναι και η καλύτερη αγορά του κόσμου για το ελαιόλαδο;
Πως προτίθεστε να τα αξιοποιήσετε τα νεότερα σπουδαία δεδομένα της επιστήμης, επ’ ωφελεία των παραγωγών, των καταναλωτών και της χώρας γενικότερα, στους τομείς της καλής υγείας των πολιτών και της αγροτικής μας οικονομίας;
Αθήνα, 19.04.2013
Οι Ερωτώντες Βουλευτές
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΣΑΠΙΔΗΣ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΥΡΙΑΖΙΔΗΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΤΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΟΛΔΑΤΟΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΤΑΒΛΟΥΡΟΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ
ΜΑΞΙΜΟΣ ΣΕΝΕΤΑΚΗΣ
ΠΑΡΙΣΗΣ ΜΟΥΤΣΙΝΑΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ
ΠΑΥΛΟΣ ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ
ΑΠΟ ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
